سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور
دکتر سید طاهر صباحی تیر ماه ۱۳۱۹ در تهران بدنیا آمد. سال ۱۳۴۰ برای ادامه تحصیل عازم ایتالیا شد و در سال ۱۳۴۶ با مدرک دکترای داروسازی از دانشگاه بلونیا فارغ التحصیل شد. وی همزمان با تحصیل، پا به عرصه‌ی پر رمز و راز قالی گذاشت و بزودی استعداد خود را در زمینه شناخت و ارزیابی انواع دست‌بافته‌ها بروز داد.
در سال ۱۳۵۱، پس از گذراندن آزمون‌های مربوطه، بعنوان کارشناس رسمی قالی‌های شرقی از طرف دادگاه عمومی دادگستری شهر اَلساندریای استان پیه‌مونته در ایتالیا شناخته شد و تا امروز در مقام یکی از ممتحن‌ها و کارشناس‌های صاحب تجربه با اتاق بازرگانی تورین و دستگاه قضایی این استان همکاری کرده و می‌کند.
صباحی بنیان‌گذار و مدرس واحد درسی به نام «تاریخ و فرهنگ قالی‌های شرقی» در دانشگاه تکنو‌تره در شهر تورین می‌باشد که در سال‌های ۱۳۶۲ و ۱۳۶۳ این واحد درسی را برای دانش‌پژوهان تدریس کرد. دامنه‌ی فعالیت‌های وی در زمینه‌ی تدریس هنر و فرهنگ قالی از اروپا و ایتالیا به سایر دانشگاه‌های جهان از جمله دانشگاه تهران، موزه‌ی فرش و دانشگاه جوانان توکیو در کشور ژاپن نیز اشاعه یافت.
دکتر سید طاهر صباحی مؤسس و عضو انجمن‌های فرهنگی مختلفی بوده و سخنرانی‌های متعددی را در دانشگاه‌ها و موزه‌های مختلف جهان جهت معرفی هنر ماندگار قالی برگزار کرده است:
- مؤسس و عضو هیئت مدیره انجمن بازرگان‌های ایتالیایی قالی‌های شرقی «AIMTO» تورین، ۱۳۶۴
- عضو افتخاری انجمن اتریشی و آلمانی محققین و کارشناس‌های قالی شرق «BFOT»، ۱۳۶۵
- مؤسس و عضو افتخاری انجمن عتیقه‌‌جات هنری «APA» استان پیه‌مونته
- مؤسس و عضو انجمن باشگاه شیفته‌گان قالی‌های شرقی «CATO» تورین
- عضو کمیته علمی کنفرانس بین المللی فرش «ICOC»
سخنرانی‌ها:
- نقش کودک در میان عشایر قشقایی، دانشگاه رُم، ۱۳۶۰
- نقش زن در میان عشایر قشقایی، دانشگاه رُم، ۱۳۶۱
- جاجیم، باکو ۱۳۶۲
- عشایر قشقایی، باکو ۱۳۶۵
- تخت بافت‌ها، استامبول، ۱۳۶۶
- مدیریت سخنرانی بین المللی قالی‌های شرق. تهران، ۱۳۷۴
- مدیریت سخنرانی بین المللی قالی‌های شرق، استامبول، ۱۳۷۵
- عشایر ایران و دستبافتها، موزه‌ی منسوجات، واشنگتون، آمریکا
- نقش اژدها و مار، کنفرانس بین المللی فرش، فیلادلفیا
- جُل‌های اسب، کاربرد و نقوش آنها، موزه‌ی ریتبرگ، زوریخ، سوئیس
- دست‌بافت‌های عشایر قشقایی، موزه‌ی منسوجات، تورنتو، کانادا
- قالی‌های مشرق، موزه‌ی فرش، تهران ۱۳۸۲
- مدیریت سخنرانی بین المللی فرش، بیشکک، قرقیزستان
دکتر سید طاهر صباحی آثار متعددی در زمینه فرش و دست‌بافته‌ها به رشته تحریر در آورده که از میان آنها می‌توان به عناوین زیر اشاره نمود:
قالی‌های شرقی؛ هنر و سنت (ده آگوستینی، نُوارا ۱۹۸۶)،
واگیره؛ (کارتا، فلورانس ۱۹۸۷)،
قشقایی؛ قالی‌های عشایر ایرانی (ده آگوستینی، نُوارا ۱۹۸۹)،
جلد دهم دایره المعارف بزرگ مربوط به آثار عتیقه و کُهن (ده آگوستینی، نُوارا ۱۹۸۹)،
گلیم؛ قالی‌های تخت‌بافت قفقازی (ده آگوستینی، نُوارا ۱۹۹۰)،
الفبای قالی‌های شرقی (ده آگوستینی، نُوارا ۱۹۹۱)،
سواران شرق؛ پوشش اسب و روزینی (لئوناردو – دِ لوکا ، رُم ۱۹۹۱)،
سوماک؛ قالی‌های تخت با پودهای پیچیده (لئوناردو – دِ لوکا ، رُم ۱۹۹۲)،
سمرقند؛ قالی‌های جاده ابریشم (رومور، ویچنزا ۱۹۹۵)،
تولؤ، قالی‌های پُرز بلند آناتولی مرکزی (کاتو، تورین۱۹۹۷)،
جاجیم‌های شاهسون (موزومچی، والّه دِ آوستا ۱۹۹۸)،
آناتولیا (رومور، ویچنزا ۱۹۹۸)،
چین؛ قالی‌های کُهن امپراطوری (بولیس، برگامو ۱۹۹۸)
دست‌بافته‌های تبت (کاتو، تورین۲۰۰۰)،
درخت توت و ابریشم، موزه علوم طبیعی (تورین،۲۰۱۱)،
رایحه‌های عطرآگین رازناک و قدیس، مقاله‌ی «شمیم راه ابریشم»، (سلکوم، ۱۹۹۵)
پنج قرن قالی‌بافی در کرمان (کاپریکورنو، تورین ۲۰۰۶)،
هنر قالی‌های شرقی: (موندادوری، میلان ۲۰۰۷)،
گلیم: قالی‌های تخت‌بافت شرقی (موندادوری، میلان ۲۰۰۹)
شکار شاهان؛ بررسی قالی شکارگاه عهد صفوی در موزه‌ی پولدی پتزولی، میلان»، (تورین ۲۰۲۰)
گلیم: قالی‌های تخت‌بافت قفقازی (نسخه آلمانی، باتنبرنگ، آوگسبورگ، ۱۹۹۲)
شکوه قالی‌های شرق، (نسخه فرانسوی، اطلس، پاریس ۱۹۸۷)
تجربه‌ی سال‌ها مطالعه و تحقیق، جمع‌آوری و تجارت قالی، راه را برای دکتر سید طاهر صباحی هموار ساخته تا وی بتواند تاریخچه‌ای کامل و تحلیلگرایانه از هنر بافنده‌گی ارائه دهد. وی علاوه بر تألیف کتاب‌ها در سال ۱۳۷۲ اقدام به انتشار فصلنامه‌ی بین المللی قالی و دست‌بافته‌ها «گره» به زبان ایتالیایی و انگلیسی – چند شماره به زبان آلمانی - کرد که این فصل‌نامه بیشتر از بیست سال در ۵۳ شماره به چاپ رسید. برآیند و ثمره‌ای این تلاش چندین ساله گردآوری مجموعه‌ی ارزنده‌ای از مقالات تخصصی در زمینه‌ی قالی و دستبافتها می‌باشد که توسط برجسته‌ترین محققین و پژوهش‌گران در قالب این فصل‌نامه جمع آوری شده اند.
او در آثار خود با استفاده از تصاویر دست‌بافته‌های کهن و گران‌بها به شرح جنبه‌های تاریخی و اجتماعی کاربرد آنها از زمان پیدایش پرداخته و جنبه‌های تزئینی، مفاهیم نمادین و گستردگی دست‌بافته‌ها را در جوامع عشایری، روستایی و شهری و ورود آن به جامعه و فرهنگ غرب مورد اشاره قرار داده است. همچنین با ارایه‌ی صدها نمونه‌ی مهم و تأثیرگذار به بررسی مناطق تولید قالی‌های شرقی از جمله ایران، ترکیه، قفقاز، ترکستان، افغانستان، چین، تبت، هند و نواحی مدیترانه پرداخته است.
کمبود منابع فارسی مرتبط با قالی و دست‌بافته‌ها و تشویق موسسات بزرگ فرهنگی نظیر یونسکو، باعث شد تا دکتر صباحی ترجمه و انتشار کتاب‌های خود به زبان فارسی را با همت و جدیت آغاز کند. در پی این تصمیم تعدادی از این کتاب‌ها را به فارسی ترجمه و برخی از آنها با همکاری موسسات معتبر انتشاراتی کشور به چاپ رسانده است.
کتاب‌های او که به زبان فارسی منتشر شده عبارتند از:
«قالین؛ چکیده تاریخ و هنر قالی‌بافی مشرق زمین» / دو جلدی، انتشارات خانه فرهنگ و هنر گویا
«قالی ایران»/ انتشارات خانه فرهنگ و هنر گویا،
«گلیم؛ چکیده تاریخ و هنر تخت‌بافته‌های شرقی» / انتشارات ویژه نشر
«پنج قرن قالی‌بافی در کرمان» / فرهنگستان هنر
«سواران شرق؛ پوشش اسب و روزینی‌های شرقی» / انتشارات خانه فرهنگ و هنر گویا
«مروری بر دست‌بافته‌های عشایر شاهسون» / انتشارات ویژه نشر.
«قشقایی؛ مروری بر دستبافته های عشایر قشقایی»، خانه فرهنگ و هنر گویا
«شکار شاهان؛ بررسی قالی شکارگاه عهد صفوی در موزه‌ی پولدی پتزولی، میلان» / 1401
به پاس فعالیت‌های علمی، فرهنگی و هنری، تألیف، نگارش و گردآوری مقاله‌ها، فصل‌نامه‌ها و کتاب‌های متعدد در زمینه‌ی گسترش و اشاعه‌ی هنر قالی و قالی بافی دکتر سید طاهر صباحی مفتخر به دریافت تقدیرنامه و جوایز مختلفی شده است؛
تقدیرنامه و لوح سپاس از فعالیت‌های فرهنگی، از طرف دکتر حسام الدین آشنا، مشاور رئیس جمهور وقت در امور رسانه، ۱۳۹۸
تقدیرنامه و لوح افتخار از فعالیت‌های فرهنگی، از طرف دکتر رحیم مشاعی، ۱۳۹۰
تندیس چهره‌ی ماندگار سال در حوزه دستبافتها به‌منظور تجلیل از خدمت شایان و پژوهشگری ارزنده از فعالیت‌های علمی، فرهنگی و هنری، ۱۳۹۹
فعالیت‌های فرهنگی و هنری دکتر صباحی تنها به گردآوری، تألیف و نگارش خلاصه نشده اند و هم اکنون پس از سال‌ها تلاش و زحمت در زمینه قالی و هنر ماندگار قالی بافی، مجموعه‌‌ای از قالی‌هایی که بازگوی گوشه ای از سفرها و تجربیات وی می‌باشند را در قالب «خانه موزه‌ی صباحی» جمع آوری و با تغییر موضوع، امکان بازدید از قالی های مجموعه را برای شیفتگان و علاقه‌مندان فراهم آورده است. لازم به ذکر است که در طول این شصت سال تلاش و تحصیل مداوم گوشه‌هایی از این مجموعه در موزه‌های مختلفی به نمایش گذاشته شده اند؛
نمایشگاه باغ‌ها و گل‌ها، ۲۱ قالی با نقش‌های گیاهی و نباتی به سبک هنر ایکِبانا یا گل‌آرایی، سالن فولیر، اَلساندریا، ۱۳۶۳
نمایشگاه قالی‌ها و منسوجات مراکش و اقیانوس آتلانتیک، کاخ کوتّیکا، َلساندریا، ۱۳۶۴
نمایشگاه نان و نمک، چگونگی تهیه نان و نگهداری نمک نزد عشایر، اَستی، ۱۳۶۶
نمایشگاه سواران شرق، ۷۰ جُل اسب، کاخ فرمانداری، میلان، ۱۳۷۱
نمایشگاه گلیم، قالی‌های تخت بافت، اوستا، ۱۳۷۳
نمایشگاه منسوجات قدیمی عشایر شاهسون، موزه‌ی باستان شناسی شهر کیه تی استان اَبروت زو، ۱۳۷۸
نمایشگاه سوزنی‌ها، منسوجات و پوشاک مردمان آسیای مرکزی، گالری صباحی، تورین، ۱۳۹۱
دعوت و حضور قالی‌ها در نمایشگاه قالی‌های نقش محرابی، موزه‌ی هنرهای شرقی، تورین، ۱۳۹۱
نمایشگاه ۳۱ تخته قالی و شال‌های بافت کرمان، گالری صباحی، تورین، ۱۳۹۲
دعوت و حضور قالی‌ها در نمایشگاه قالی‌های ترکمن، موزه‌ی هنرهای شرقی، تورین، ۱۳۹۲
نمایشگاه ۱۷ قالی با نقش محراب، گالری صباحی، تورین، ۱۳۹۳
نمایشگاه قالی‌های پُرز بلند ایران، گرجستان و قرقیزستان و ترکیه
دعوت و حضور جُل اسب عثمانی متعلق به قرن ۱۸ میلادی در نمایشگاه اودیسه، کاخ سلطنتی ماداما، تورین، ۱۳۹۳
نمایشگاه نقش شیرها در بافته‌های استان فارس، گالری صباحی، تورین، ۱۳۹۴
نمایشگاه ۴۰ تخته قالی‌های قفقاز، گالری صباحی، تورین، ۱۳۹۴
نمایشگاه ۳۸ قطعه واگیره، کاخ هنرهای زیبا، تورین، ۱۳۹۵
نمایشگاه سوماک، قالی‌های تخت بافت قفقازی، گالری صباحی، تورین، ۱۳۹۵
نمایشگاه جُل‌های اسب و روپوش تزئینی شتر در مراسم عروسی، گالری صباحی، تورین، ۱۳۹۶
دعوت و حضور دو قالی در نمایشگاه دوسالانه‌ی ونیز، قالی‌های– قرن هفدهم و هجدهم میلادی - اوشک ترنج‌دار و قالی اوشک لوتّو در جزیره‌ی سن جورجه، ۱۴۰۰
اگر این مطلب را می‌پسندید از طریق لینک‌های زیر در شبکه‌های اجتماعی به سایر علاقه مندان همرسانی کنید!
دیدگاه ها