سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور

فرش تخت جمشید، یکی از بزرگترین فرش‌های گنجینه موزه فرش با طرح «تخت جمشید و سنگ‌نگاره‌های باستانی ایران» است.

این فرش با نقشه‌ای از فرصت‌الدوله شیرازی،  طراح و نقاش برجسته ایران عصر قاجار، و با مساحت تقریبی ۳۰متر مربع (448×677 سانتی متر)، با گره نامتقارن توسط قره‌چه‌داغی، بافنده مشهور اواخر دوره قاجار در شهر کرمان بافته شده است.

طرح‌های موجود روی این فرش نفیس از کتاب آثار عجم اقتباس شده‌اند. این کتاب نخستین بار در سال ۱۳۱۴ قمری در بمبئی هند چاپ شد و فرصت‌الدوله در این کتاب ارزشمند، با تکیه بر احیا و ثبت مضامین باستان‌گرایانه در هنر ایران، تمامی نقش‌برجسته‌ها و ابنیه باستانی ایران را نقشه‌برداری و تصویرگری کرد.

چاپ‌نقش‌های موجود در این کتاب، تا چند دهه، الگو و دستمایه کار طراحان فرش، کاشی‌کاران و دیگر هنرمندان هنرهای صناعی عصر قاجار بود.

این فرش به سفارش اسدالله‌خان، نایب ایالت فارس (پسر حسینعلی میرزا فرمانفرمائیان) تولید شد و شامل تصاویری از کاخ‌ها و نقش‌برجسته‌های تخت جمشید در متن و تصاویری از سنگ‌نگاره‌های ساسانی و آرامگاه کوروش در پاسارگاد در حاشیه فرش است.

این اثر ارزشمند برای نخستین‌بار به مناسبت نمایشگاه «بافته‌های تصویری» و همزمان با نوروز ۱۴۰۳ در فضای نمایشگاه موقت موزه فرش ایران به نمایش درآمد.