اثر انگشت دیجیتالی ابزاری برای شناسایی هویت و اصالت سنجی فرش

سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور

علی لاهیجی تولید کننده فرش دستباف ابریشمی، بنیانگذار کارگاه فرش لاهیجی و از اعضای کمیته راهبری چمروش است که از سال 1368 بصورت تخصصی در زمینه تولید فرش فعالیت می کند.

وی در حاشیه رویداد « از افسانه تا اصالت» و در گفتگوی اختصاصی با شبکه اطلاع رسانی فرش دستباف به اهمیت موضوع اثر انگشت دیجیتالی فرش و مزایای آن شناسایی هویت و اصالت سنجی فرش دستباف اشاره کرد و گفت « من از حدود 10 تا 12 سال پیش همواره به دنبال روشی بودم که هویت یک فرش دستباف بصورت انحصاری ثبت و حفظ شود و البته در همان زمان چندین نفر در بازار تهران اقدام به تهیه شناسنامه برای فرش های خود می کردند و در آن مشخصات فیزیکی و فنی فرش بهمراه عکس آن ثبت می شد که به نظر من چیزی بیشتر از یک فاکتور فروش آبرومندانـــــه نبود. البته امروزه روش های پیشرفته تری از جمله استفاده از برچسب کدپاسخ سریع (QR Code) و همینطور RFID وجود دارد ولی هر دو ابزار قابل جدا کردن از فرش و نصب روی فرش مشابه است و بنابراین هیچکدام نمی توانند هویت انحصاری و اصالت فرش را تضمین کنند.»

لاهیجی افزود بهمین دلیل حدود 4 سال پیش که بحث شناسنامه دیجیتال توسط استارتاپ چمروش مطرح شد من در ملاقاتی که با تیم چمروش در بازار داشتم از آنها یک سوال مشخص پرسیدم که چگونه هویت انحصاری یک تخته فرش را شناسایی می کنید بطوریکه اگر یک جفت فرش توسط یک بافنده روی یک دارقالی و با یک مصالح بافته شود و کارهای پرداخت، دارکشی و شور آن نیز با هم انجام گیرد روش شما برای شناسایی هویت این دو قالی چیست.

وی تصریح کرد البته من پاسخ قانع کننده ای از چمروش دریافت کردم و آن استفاده از هوش مصنوعی و پردازش تصویر برای شناسایی خطاها و سهل انگاری اندکی است که در هنگام بافت فرش رخ می دهد. تیم چمروش در آن زمان توضیح دادند که با در نظر گرفتن عامل انسانی، بافندگان در هنگام گره زدن  بصورت سهوی و کاملا تصادفی خطاهایی مرتکب می شوند و  بر مبنای این استدلال چمروش توانسته است که با بکارگیری هوش مصنوعی و پردازش تصویر، اثر انگشت دیجیتالی فرش که برای هر فرش منحصر بفرد است را تولید کرده و به این ترتیب یک  ارتباط معنا دار و ناگسستنی بین فرش فیزیکی و شناسنامه الکترونیکی برقرار کند که از خصوصیات ذاتی فرش در هنگام بافت استخراج می شود. به این ترتیب چمروش هویت یک فرش را شناسایی و اصالت آن را حفظ می کند تا ضمن جلوگیری از کپی شدن فرش، آن را بعنوان تک اثر هنری به بازار معرفی نماید.

لاهیجی اضافه کرد جالب است که موضوع خطا در فرش دستباف در توجیه لیوان قهوه مقوایی که به اشتباه در صحنه ای از قسمت چهارم فصل آخر سریال بازی تاج وتخت ظاهر شده بود توسط تهیه کننده و کارگردان  این سریال نیز مطرح شد. این دو نفر در پاسخ به منتقدین به جای اظهارنظر مستقیم دراین مورد به شوخی گفتند « فکر می کنیم در فرش ایرانی هم رسم است که موقع بافت خطاهای کوچکی رخ دهد زیرا که فقط خدا میتواند کارها را تمام وکمال انجام دهد. خب به گمانم در این مورد اشتباه از ما بود»

وی در پایان گفت در ادامه سوال اولی که از تیم چمروش پرسیدم سوال دومی برای من پیش آمده است و آن این است که ظرف چند سال گذشته موضوع انحصاری کردن هویت فرش و اصالت سنجی آن با روش هوش مصنوعی چرا تا بحال مورد توجه و کنجکاوی تولیدکنندگان  دیگر فرش قرار نگرفته است.

صحنه ای از سریال تاج و تخت و لیوان قهوه ای که سهوا در صحنه نمایش داده شد.