رمز و راز فرش‌های باشکوه ممالیک قاهره

سرویس مقالات سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور
 

فرش موزه نساجی باردینی، که همه به جز یک قطعه در قصری در فلورانس یافت شده است، یک نقش هشت ضلعی مرکزی و دو طرح هشت ضلعی بزرگتر و پیچیده‌تر را در هر انتها نشان می‌دهد. نشان‌های خانوادگی به صورت مربع در گوشه ها بافته شده‌اند.

.

بلازون‌ها
ممالیک که از سال ۱۲۵۰ تا ۱۵۱۷ میلادی در مصر و سوریه حکومت می‌کردند، نشان‌هایی به نام blazon ایجاد کردند که از آنها به عنوان علامتی برای شناسایی هر یک سلاطین و امیران استفاده می‌کردند. نشان‌های امیران نمادهای تلطیف شده از منصب را نشان می دادند. سلطان قایتبای و امیران وابسته به او از این نشان بر روی فرش موزه نساجی باردینی که در بالا نشان داده شده است استفاده کردند و بسیاری از امیران بعدی آن را به عنوان یک نشان دولتی انتخاب کردند. دستمال تلطیف شده ارباب جامه‌ها در بالا و جام ساقه دار جامه دار در پایین ظاهر می‌شود. نوار میانی جداکننده، فنجان دیگری را نشان می‌دهد که با جعبه قلم، نماد منشی، و نقوش شاخ‌شکل که معنای آن نامشخص است، پر شده است.

Pope Innocent viii) نیز از شناسایی قدیمی‌ترین تصویر ایتالیایی شناخته‌شده از فرش کف ممالوک پشتیبانی می‌کند: نقاشی ۱۵۳۴ توسط پاریس بوردون(Paris Bordone)، «ماهی‌گیرانی که حلقه را به دوج گرادنیگو (Doge Gradenigo) تقدیم می‌کنند» که اکنون در گالری آکادمیا در ونیز روی پله‌های جلوی ردیف مقامات در پیش‌زمینه نقاشی، یک مدالیون دارد - فقط قسمتی از آن، بلافاصله در پشت نرده قابل مشاهده است - روی زمینیه‌ی قرمز رنگ، در حالی که بقیه الگوی ترسیم شده مشخص نیست. در مرکز نقاشی، در پای دوج، قالی کوچکتر (و مشهورتر) به سبک عثمانی اوشک بر لبه سمت چپ فرش مملوک همپوشانی دارد و قسمت اعظم سمت راست آن یا بریده شده یا در زیر نرده تا شده است. زمینه به طور ناگهانی در پایین پله در مرکز مدال متوقف می شود. این شواهدی است که به خوبی نشان می‌دهد یک فرش نیمه تمام در جهت تار پهن شده است. فرشی مشابه، با پایه‌های اواخر قرن پانزدهم، اما توده‌های کنده‌کاری‌شده، در موزه متروپولیتن نیویورک، دارای یک مدالیون منفرد است که توسط زمینه‌ی قرمز قاب شده است و در گوشه‌های آن، نمادهای ممالیک قاب شده است. ابعاد آن ۴۲۲ در ۳۴۵ سانتی‌متر است و ممکن است دو تکه بافته شده باشد زیرا مانند فرش باردینی در جهت تار به دو نیم شده است.

.

فرش مملوکی موزه هنر متروپولیتن به نام سیمونتی که به دلیل پیچیدگی پنج مدال آن معروف بوده و دارای ابعاد ۸۹۷ در ۲۳۹ سانتی‌متر است 

)، فرش هایی را که به طور معمول مجالس مکرر پاپ را با کاردینال‌ها برای گفتگو، پذیرایی‌های دیپلماتیک و اعطای نشان مفروش می‌کرد توصیف نمی‌کند. با این وجود، ما می‌دانیم که سازه ها در سالن های بزرگی که فضای کافی را برای فرش‌های بزرگ ارائه می کردند، جمع می‌شدند. دو اتاق در کاخ حواری سابق، بین کلیسای سیستین و کاخ پاپ، و همچنین یک اتاق کوچکتر در بال شرقی اقامتگاه پاپ وجود داشت که معمولاً تخت پاپ را در خود جای می‌داد - همان اتاقی که در سال‌های ۱۵۱۷-۱۵۱۸ توسط کارگاه رافائل، تبدیل آن به اتاق کیاروسکوری (Sala dei Chiaroscuri) - محیطی از اتاق‌های واتیکان در کاخ حواری، در مسیر نمایشگاهی موزه‌های واتیکان- دوباره نقاشی ‌شد.

Battistina) در ژوئن 1492 با لوئیجی دآراگونا (Luigi d’Aragona)، نوه فرانته (Ferrante) پادشاه ناپل بود. این مراسم در اولین اتاق در طبقه اول بال شمالی کاخ پاپ انجام شد. تقریباً به طور قطع یک فرش مجلل در میان اثاثیه این وصلت درباری گنجانده شده است. ضیافتی که در ادامه در اتاق بزرگ و گوشه مجاور - در زیر جایی که به سالا دی کوستانتینوی رافائل تبدیل می‌شد- نیز به همین ترتیب به طرز مجللی مزین شده بود.

Paris Bordone)) در سال ۱۵۳۴، «ماهی‌گیرانی که حلقه را به دوج گرادنیگو (Doge Gradenigo) تقدیم می‌کنند» دیده می‌شود. اگرچه مراسمی که به تصویر می کشد، افسانه ای از قرن سیزدهم است، اما بوردون آن را در محیطی معاصر نشان داد که شامل فرش‌هایی به‌ویژه از دوران خودش بود. تابلو، فرش ممالیک را به طور کامل و با جزئیات نشان می دهد.

بزرگ‌ترین دارهای بافندگی‌ فرش ممالیک برای تولید گره‌های خطی مساوی، افقی و عمودی، دارکشی شده و کار می‌کردند.
این امر باعث ایجاد تقارن چهار مربع و ابعاد یکنواخت در اشکال هندسی در سراسر ترکیب شده است.
جداول طرح احتمالاً با تعداد گره‌ها در هر رنگ به بافندگانی که به طور همزمان در یک رج قالی کار می‌کردند، نقشه‌خوانی می‌شد.

.

طراحی آن، که حول هشت ضلعی های متناوب و ستاره های هشت پر ساخته شده است، امروزه به راحتی در جزئیات، در تصویر زیر، که شامل یک ستاره لایه لایه، هشت پر، تصویر سمت چپ، و تسمه با الگوی ستاره ها و نیم ستاره ها در حاشیه گوشه است، قابل درک است، تصویر سمت راست.

.

درباره نویسنده:

روزاموند ای. مک (Rosamond E. Mack) یک محقق مستقل و یک مورخ هنر است که در واشنگتن دی سی زندگی می کند.
مک دکترای هنر رنسانس را از دانشگاه هاروارد دریافت کرده است او بیشتر به خاطر کتاب بازار تا پیازا: تجارت اسلامی و هنر ایتالیایی، ۱۳۰۰-۱۶۰۰ (انتشارات دانشگاه کالیفرنیا، ۲۰۰۲) شناخته شده است.
او مدتی در خاورمیانه زندگی می‌کرده و سفرهای فراوان به کشورهایی داشته که چهره‌های هنری آنها در این کتاب آمده است