اشتغال ۷۲ هزار جوان آذربایجان‌غربی در سایه گره‌های قالیبافی

ارومیه- هنر فرش یکی از مهمترین صنعت‌های کشور به شمار می‌رود و یکی از دیگر موارد فعالی است که توانسته زمینه اشتغال ۷۲ هزار نفر از جوانان آذربایجان‌غربی را به گره‌های قالیبافی وابسته کند، صنعتی که رونق دار قالی‌های آن نیازمند توجه بیش از پیش مسوولان است.

به گزارش ایرنا، صنعت فرش در کشور یکی از صنعت‌های قدیمی بوده و همواره فرش این منطقه از خاورمیانه را زبان زد عام و خاص در اقصی نقاط دنیا کرده به طوری که وقتی حرف از نفوذ و تاثیر گذاری می‌شود دیگر کسی جرات ندارد روی فرش ایرانی دست بگذارد.

با این اوصاف، ایران به عنوان مهمترین کشور تولید و تامین کننده فرش مورد نیاز حتی در کیلومترها آن طرف تر مطرح بوده و بسیاری از تجار برای خرید فرش تولیدی ایران، سال ها در شهرهای مختلف ایرانی زندگی می کردند.

آذربایجان غربی نیز نظیر بسیاری از مناطق دیگر کشور، برندهای بسیار خوب و جهانی را تولید می‌کند و در کنار آن نیز قالی بافان گمنامی برای تولید فرش مرغوب، غبار موجود در کارگاه ها را به سینه می کشند.

این استان، از استان‌های فعال در حوزه تولید فرش در کشور به شمار می‌رود که این ظرفیت می‌تواند در راستای جهش تولید و تامین نیاز بازارهای داخل بسیار موثر باشد؛ هرچند داشتن نیم نگاهی به بازارهای جهانی نیز در راستای ارزش افزوده بیشتر در این صنعت، خالی از لطف نخواهد بود.

اما در سال های اخیر با برندسازی خوبی که صورت گرفته، شهرت فرش این منطقه به لحاظ زیبایی، نقش و کیفیت مواد اولیه در ایران و جهان شناخته شده و انواع فرش‌های دستباف در طرح‌های قبا، ماهی، نقشه، افشار و فرش تمام ابریشم توسط فعالان این بخش در آذربایجان‌غربی تولید و روانه بازار می‌شود.

فرش‌های ریز ماهی خوی و افشار تکاب در شمال و جنوب آذربایجان‌غربی در سال ۱۳۸۹ ثبت ملی شده و فرش بافته شده در خوی نیز طی سال ۱۳۹۲ نیز به ثبت جهانی رسید که این امر جایگاه این استان در صنعت فرش کشور را نشان می‌دهد.

شهرستان‌های تکاب و خوی مهمترین قطب‌های تولید فرش استان بوده و در کنار آن‌ها فرشبافی در شهرستان‌های بوکان، شاهین‌دژ، میاندوآب، مهاباد و ارومیه نیز رواج دارد.

۲۲۴ کارگاه تولید فرش در آذربایجان‌غربی فعال است

مجموع این آمار و روایت‌ها نشان می‌دهد که آذربایجان‌غربی یکی از بهترین تولیدکنندگان فرش در منطقه است و باید از این ظرفیت برای تامین نیاز داخل و البته توجه به امکان صادرات به بازارهای خارجی بهره برد و فعالیت کارگاه‌های فرش بافی می تواند این امر را تسهیل کند.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی در این باره می گوید که این استان با داشتن ۲۲۴ واحد کارگاه تولید فرش دستباف و کارگاه‌های خانگی برای ۷۲ هزار نفر شغل پایدار ایجاد کرده است.

غلامرضا بابایی شهرت فرش این منطقه را به لحاظ زیبایی، نقش و کیفیت مواد اولیه در جهان بی نظیر می داند و می گوید: انواع فرش‌های دستباف در طرح‌های قبا، ماهی، نقشه، افشار و فرش تمام ابریشم توسط فعالان این بخش در استان تولید و روانه بازار می‌شود.

وی تاکید دارد فرش‌های ریز ماهی خوی و افشار تکاب در شمال و جنوب استان در سال ۱۳۸۹ ثبت ملی شده و فرش بافته شده در خوی نیز طی سال ۱۳۹۲ نیز به ثبت جهانی رسیده است که این امر جایگاه استان در صنعت فرش کشور را نشان می‌دهد.

به گفته وی طرح ریز ماهی و افشار در بازارهای داخلی و جهانی از متقاضی زیادی برخوردار است.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی ادامه داده که شهرستان‌های تکاب و خوی مهمترین قطب‌های تولید فرش استان بوده و در کنار آن‌ها فرشبافی در شهرهای بوکان، شاهین دژ، میاندوآب، مهاباد و ارومیه نیز رواج دارد.
 
مشکلات تامین مواد اولیه تولید فرش دستبافت را با مشکل روبرو کرده است

باید به این مساله توجه کرد که سالانه بیش از ۶۰ هزار متر مربع فرش با نقش ریزماهی که برند تجاری جهانی محسوب می‌شود، در شهرستان خوی تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌شود و این فرش قدمتی هزارساله دارد.

اما به گفته رییس اداره صنعت، معدن و تجارت خوی افزایش قیمت مواد اولیه در بازارهای داخلی، نوسان نرخ ارز، افزایش دستمزدها، عدم بازاریابی مناسب برای این صنعت در کنار مشکل بیمه قالیبافان ازجمله مشکلاتی است که روند تولید و فروش فرش دست بافت را با مشکل روبرو ساخته است.

امیر جعفری با اعلام این مطلب بیان داشته که در حال حاضر، پنج هزار و ۵۰۰ کارگاه خانگی قالی بافی در این شهرستان فعال بوده و فرش ها و قالی های دستباف روانه بازار مصرف می کنند.

وی این گونه عنوان می کند که هم اکنون در این شهرستان ۳۸ کارگاه قالی بافی غیر متمرکز با مدیریت متمرکز و ۲ مجتمع قالی بافی فعال است.

وی ادامه داده در راستای  تامین مواد اولیه کارگاه‌های قالی بافی خوی هفت واحد رنگرزی نخ و ابریشم وجود دارد که بافندگان و تولید کنندگان فرش دست بافت را از مراجعه به سایر شهرستان‌ها جهت تأمین مواد اولیه بی نیاز کرده است.

رییس اداره صنعت، معدن و تجارت خوی وجود  ۱۰۴ فروشگاه فرش محصولات تولید شده در این شهرستان را فرصتی برای عرضه این محصول به خریداران داخلی و خارجی می‌داند.

جعفری معتقد است صنعت فرش در این شهرستان زمینه اشتغال مستقیم را برای ۲۵ هزار نفر فراهم ساخته است که از این تعداد ۲ هزار و ۹۰۰ نفر از خدمات  بیمه خویش فرمایی و ۳۲۰ نفر از بیمه کارگاهی برخوردار هستند.

تولید ۲۹۰ هزار مترمربع در آذربایجان‌غربی

آذربایجان غربی در زمینه تولید فرش فعال بود و سالانه ۲۹۰ هزار متر مربع فرش دستباف در این استان تولید و روانه بازار هدف می‌شود.

معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی با تایید این مطلب اضافه کرد قالی بافان فرش دستباف در هفت مجتمع فعالیت دارند.

محمد دهقان با اشاره به بیمه جمع قالی بافان اظهار داشته که در حال حاضر، ۱۲ هزار و ۷۰۸ نفر بیمه قالیبافی در قالب تامین اجتماعی و چهار هزار و ۶۰۹ نفر نیز در قالب بیمه صندوق اجتماعی کشاورزی، روستاییان و عشایر بیمه شده اند.

وی با اشاره به اینکه حمایت از فعالان این بخش در اولویت است بیان کرد که  در این راستا تاکنون با همکاری صندوق کار آفرینی امید  به بیش از ۳۰۰ نفر در استان وام خرید فرش دستباف پرداخت شده است.

اما تنها توجه به میزان تولید فرش کافی نیست و این کارگاه‌های فرش بافی هستند که سالانه هزاران مترمربع انواع قالی و قالیچه را تولید و روانه بازار می‌کنند و در کنار این عوامل این کنسرسیوم ها هستند که زمینه صادران بیش از پیش را فراهم می‌کنند.

کنسرسیومی برای صادرات فرش آذربایجان غربی تشکیل می شود

فرش دستباف این استان به دلیل جایگاه ویژه‌ای که از گذشته تاکنون داشته است، می‌تواند در جهت توسعه صادرات در منطقه نقش مهمی داشته باشد.

رییس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی، ایجاد بازارهای جدید و شناسایی خریداران فرش دستباف را نیازمند برنامه‌های تبلیغاتی دانست که باید مورد توجه قرار گیرد. 

جواد وقاری اضافه کرد: فرش دستبافت این استان به دلیل جایگاه ویژه‌ای که از گذشته تاکنون داشته است، می‌تواند در جهت توسعه صادرات در منطقه نقش مهمی داشته باشد.

وی اظهار داشت: که در راستای تسهیل زمینه صادرات و بازاریابی برای فرش دستباف در بازارهای داخلی و خارجی کنسرسیوم ویژه‌ای با حضور فعالان حوزه فرش تحت نظارت شرکت شهرک‌های صنعتی این استان تشکیل می‌شود.

وی ادامه داد: با اجرای این طرح امکان حضور بافندگان فرش آذربایجان‌غربی در نمایشگاه‌ها و بازارهای خارج از کشور و نیز حضور فعالان این بخش در هیات‌های تجاری و همچنین تاسیس دفاتر تجاری بازاریابی و فروش فرش دست‌باف در خارج از کشور مهیا می‌شود.

فرش دست‌باف این استان به دلیل جایگاه ویژه‌ای که از گذشته تاکنون داشته است، می‌تواند در جهت توسعه صادرات در منطقه نقش مهمی داشته باشد اما باید در این راستا، همتی مضاعف ایجاد شود تا فرش تولیدی استان با نام خود استان در بازارها حضور یابد و این امر نیازمند توجه بیش از پیش مسوولان است.