طنین نوای دلنشین هنر در روستاهای اصلاندوز

صنایع دستی و ورنی‌بافی علاوه بر احیای فرهنگ عشایری باعث ایجاد یک صنعت پایدار در شهرستان اصلاندوز شده است که چندی پیش شهر اصلاندوز با تلاش مسؤولان و افزایش آمار ورنی‌بافان و همچین قابلیت‌های شهرستان به عنوان شهر ملی ورنی ثبت شد.

ورنی یکی از بافته‌های منحصر به فرد ایران است که بیشتر در بین عشایر استان اردبیل به‌خصوص شاهسون دشت مغان رواج یافته است که بیشتر این بافندگان در شهرستان اصلاندوز فعالیت دارند و از این رو چندی پیش شهرستان اصلاندوز به عنوان شهر ملی ورنی ثبت ملی شد.

این نوع زیرانداز بر روی دار به صورت عمودی توسط زنان و دختران عشایر مغان در فصل قشلاق بافته می‌شود و جنس آن معمولا از پشم بز و گوسفند است و گاهی از ابریشم نیز در بافت آن استفاده می‌شود.

نخ ورنی از ابریشم، حاشیه‌اش زنجیره‌ای و نقشه‌های ذهنی و بدون نقشه با نقوش حیوانی مانند سگ، خرس، خروس، اسب، شتر، کلاغ، روباه، گوسفند و بز با استفاده از ۳ الی ۸ ترنج مزین بافته می‌شود که به‌عنوان صنعت کوچک و زود بازده می‌تواند در چرخه اقتصادی کشور و جهش تولید نقش مهم و بسزایی داشته باشد.

اصلاندوز خاستگاه اصلی ورنی

امروزه با حمایت‌های انجام شده، صنعت ورنی بافی در شهرستان عشایرنشین اصلاندوز مغان به‌عنوان خاستگاه اصلی این دست بافته زیبا در استان اردبیل که در بحران فراموشی سپری می‌شد، جانی دوباره گرفته و احیا شده است.

حمایت از این صنعت و ثبت ملی آن می‌تواند راهی باشد برای پیشرفت و توسعه در عرصه‌های مختلف از جمله اقتصادی ،ایجاد اشتغال برای زنان خانه‌دار و همچنین سایر افرادی که در این حوزه فعالیت دارند.

تولید ۲۲ هزار متر مربع ورنی در شهرستان اصلاندوز

فاطمه سرودی، رئیس اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی شهرستان پارس آباد و اصلاندوز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس، قدمت تاریخی صنعت دستی در بخش بافندگی و ریسندگی در عشایر را به دو هزار سال پیش عنوان کرد و گفت: نقشه ورنی نشانگر اعتقادات، آداب و رسوم و باورهای مردم منطقه مغان است که بیشتر در بافت آن از تخیلات ذهنی و شکل حیوانات و پرندگان استفاده می‌شود.

فعالیت یک هزار و ۸۰۰ نفر بافنده ورنی در اصلاندوز

وی از تولید ۲۲ هزار متر مربع ورنی در شهرستان اصلاندوز خبر داد و گفت: در شهرستان اصلاندوز یک هزار و ۸۰۰ نفر بافنده ورنی داریم که تا آخر سال ۲۲ هزار متر مربع ورنی در نقش‌های زیبا تولید و به بازار عرضه می‌کنند و ۵۰ درصد کل ورنی استان اردبیل در شهرستان اصلاندوز تولید می‌شود.

یکی از عوامل موثری که می‌تواند در شهرستان ایجاد اشتغال کند همین ورنی است، اما چگونه می‌توان مردم را به این حرفه که در دست فراموشی بود علاقه‌مند کرد؟ برای تحقق این امر مسئولان می‌توانند با اعطای تسهیلات بانکی ویژه و کم‌بهره به افرادی که می‌خواهند در این حرفه فعالیت کنند به ویژه عشایر که شغل اصلی زنان این قشر است را جذب کنند تا رویکردی جدید به وقوع پیوسته و شهرستان جدید التاسیس اصلاندوز نیز پیشرفت چشم‌گیری داشته باشد.

احداث خانه ورنی در شهرستان اصلاندوز

با توجه به اهمیت این موضوع و هدف‌گذاری مسؤولان برای توسعه و رونق اشتغال از طریق احیای ورنی بافی در این شهرستان، پیش از این نیز سید عباس مینایی فرماندار شهرستان اصلاندوز از احداث خانه و موزه وزنی در شهرستان اصلاندوز خبر داده و گفته بود: به‌دنبال برنامه‌ریزی برای احداث خانه ورنی و هم‌چنین موزه ورنی در شهرستان اصلاندوز هستیم که اعتبارات لازم برای انجام این پروژه در شهرستان اصلاندوز تخصیص خواهد یافت.

ورنی بافی روح انسان را نیز تقویت می‌کند

یکی از فروشندگان اقلام دستباف در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از صادرات ورنی مغان به کشورهای همسایه خبر داد و گفت: ورنی مغان از جمله محصولات است که مردم کشورهای حوزه قفقاز به این محصول دست‌باف علاقه‌مند هستند که این باعث صادرات این محصول به خارج از کشور شده است.

کبری درگاهی یکی از بانوان عشایر با اشازه به اینکه ورنی بافی از یک طرف حس خوبی به آدم می‌دهد و از طرفی باعث درآمد پایدار برای خانواده می‌شود، گفت: خانم‌های خانه‌دار می‌توانند از فرصت فراغتشان برای یادگیری و ارتقای مهارت این صنعت استفاده کنند و به نظرم مهارتی دلنشین‌تر و احساسی لطیف‌تر از هنر اصیل ورنی‌بافی نیست.

این بانوی عشایری افزود: به نظرم حیف است بانوان وقت خود را از دست بدهند؛ خانم‌ها می‌توانند در زمان بیکاری برای ارتقای دانش و مهارت خود استفاده کنند.

وی با بیان اینکه ورنی بافی روح انسان را نیز تقویت می‌کند، افزود: همه زنان می‌توانند در اوقات فراغت خود به این کار مشغول شوند؛ قطعا هم به لحاظ روحی برای آنها خوب است و هم اینکه می‌توانند درآمدی داشته باشند و کمک حال خانواده باشند.

نبود بیمه، یکی از دغدغه های اصلی بافندگان ورنی

وی تصریح کرد: یکی از دغدغه اصلی بافندگان ورنی نداشتن بیمه صنایع دستی و خرید مواد اولیه همچون نخ به قیمت بالا است که امیدواریم مسؤولان محترم برای این مشکل بافندگان چاره‌ای تدبیر کنند تا تولید این محصول بیشتر شود.

به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، در هر حال این هنر این روزها توانسته جایگاه خود را در منطقه مغان و کشور پیدا کند که قطعا با حمایت مسؤولان از فعالان این عرصه، می‌توان در بحث صادرات و ارزآوری که در این برهه زمانی که کشور در مشکلات اقتصادی قرار دارد اقدامات موثری انجام داد که این مسئله عملیاتی شود.

 بی شک تولید و توسعه صنایع‌دستی و ورنی‌بافی علاوه بر احیای فرهنگ عشایری باعث ایجاد یک صنعت پایدار و اشتغالزا در شهرستان اصلاندوز مغان خواهد شد و انتظار می رود با معرفی و تشویق بافندگان و آموزش دهندگان بافت گلیم و ورنی به عنوان حافظان و میراث داران فرهنگ اصیل، بومی و ملی، حمایت جدی از این هنر اصیل شود‌

باید به یاد داشته باشیم که عشایر غیور منطقه مغان به ویژه شهرستان اصلاندوز بودند که با تمام مشکلات موجود این حرفه پردرآمد و زود بازده را توسعه داده و نسل به نسل منتقل کردند تا فرهنگ اصیل عشایر زنده مانده و ورنی به عنوان یکی از نماد عشایر هم‌چنان پابرجا باشد، در نسل‌های پیشین از یاد نرود.

ورنی یک کالای تاریخی و با ارزش بوده که به دلیل ارزش و عظمت خود نه تنها در کشور ایران مشتری‌های خود را دارد، بلکه در کشورهای خارجی مثل ترکیه، آذربایجان، روسیه و سایر کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که این نشان‌دهنده عمق فرهنگ و ایران رو طول تاریخ است. لذا توسعه این بخش نیازمند توجه بیش از پیش مسؤولان است.