روی آوردن مردم افغانستان به قالی بافی

خبرگزاری فرانسه در گزارشی با عنوان «قالی بافی برای فرار از فقر و بحران در افغانستان» , ‏به موضوع فقر و مشکلات شدیدی پرداخت که مردم افغانستان بعد از روی کار آمدن طالبان با آن مواجه شده اند و متناسب با این موضوع، دیدگاه‌ها و تحلیل‌های مطرح را تشریح کرد. به نوشته این خبرگزاری، چهار برادر، قالی باقی را که سال‌ها توسط مردم کنار گذاشته شده بود، به عنوان یک منبع درآمد از سرگرفته اند. افغان‌ها در مواجهه با بحران اقتصادی جدی که کشورشان را گرفتار کرده است، به تولید قالی روی آورده اند، کاری که به طور جد اندر جد، آن‌ها در خانه انجام می‌داده اند. رئوف حیدری که زمانی رؤیای قاضی شدن برای خدمت به کشور در سر می‌پروراند، اکنون که طالبان به قدرت رسیده اند باید برای همیشه با این آرزوی خود خدا حافظی کند. او به همراه سه برادرش، از سه ماه پیش کار فرش و قالی بافی را آغاز کرده اند. آن‌ها اکنون کار بافت یک فرش ابریشم ۱۲ متری را آ‎غاز کرده اند.
رئوف، ۲۸ ساله، سه سال پیش دانشکده حقوق خود را ترک کرد. او با توجه به وضعیت بد اقتصادی از زمان بازگشت طالبان به قدرت در ماه اوت، می‌داند که بعید است بتواند کار‌های قبلی خود را از سر بگیرد. میزان بیکاری در حد انفجار و قیمت‌ها در حال افزایش است. برادران ۲۵ تا ۳۰ ساله رئوف در اتاق کوچکی در خانه شان در کابل روی نیمکتی رو به ماشین بافندگی می‌نشینند و با دقت شروع به فرش بافی می‌کنند.
آن‌ها امیدوارند بین پنج تا شش هزار دلار (چهار هزار و ۴۰۰ تا پنج هزار و ۳۰۰ یورو) از طریق فروش این فرش درآمد کسب کنند,، اما هنوز چند ماه از کارشان باقی مانده است و نیمی از این مبلغ را برای خرید مواد مورد نیاز تولید پیش پرداخت کرده اند. آن‌ها می‌دانند که فروش فرش چقدر سخت است.
حدود پنج سال پیش، آن‌ها شغل نسبتاً پردرآمدی پیدا کرده بودند و آن این بود که در تالار‌های عروسی گل فروشی می‌کردند. رئوف حیدری می‌گوید: با آمدن طالبان، فعالیت در این تالار‌های عروسی به شدت کاهش یافت، بنابراین ما قالی بافی را از سر گرفتیم. قالی بافی فعالیتی است که آن‌ها قبلاً در گذشته با خانواده خود انجام داده بودند. او در ادامه چنین توضیح می‌دهد: این دانشی است که اجداد ما به ما منتقل کرده اند. پدر آنها، غلام سخی ۷۰ ساله، می‌گوید: ما هیچ گزینه دیگری برای حمایت از خانواده نداریم.
به گفته نورمحمد نوری، رئیس انجمن ملی تولیدکنندگان قالی افغانستان، نزدیک به دو میلیون افغان از مجموع ۳۸ میلیون نفر، در صنعت قالی کار می‌کنند. او تأکید کرد تقاضا پس از خروج خارجی‌ها از کشور در تابستان امسال و از هنگام بازگشت طالبان به قدرت، به شدت کاهش یافته است.
اما قالی‌ها و فرش‌های افغان از ابریشم ظریف گرفته تا قالی‌های روستایی ساخته شده از پشم، همچنان در سراسر جهان محبوب هستند. کبیر رئوف که این گنجینه‌های ملی افغانستان را در کابل می‌فروشد، می‌گوید: در ماه‌های اخیر، افرادی که قالی می‌بافند، بیشتر شده اند. قالی بان عمدتاً زنانی هستند که دیگر نمی‌توانند کار کنند، دختران جوانی که دیگر نمی‌توانند به مدرسه بروند، زیرا مدارس از زمان به قدرت رسیدن طالبان بازگشایی نشده اند. حتی مردانی که شغل خود را از دست داده اند نیز به قالی بافی روی آورده اند. در هرات، نزدیک مرز ایران، هر روز دو یا سه نفر قالی باف جدید که می‌خواهند کار کنند، با حاجی عبدالقادر تماس می‌گیرند. در حال حاضر حدود ۱۵۰ خانواده برای او قالی می‌بافند. از زمان بازگشت طالبان، فرصت‌های حرفه‌ای کمتری برای زنان در خارج وجود دارد، بنابراین کسانی که بافتن را می‌دانند، با ما تماس می‌گیرند. هیچ شغل دیگری وجود ندارد.
محمد تقی که ده سال خانواده اش با حاجی عبدالقادر کار کرده است، در این باره می‌گوید: کسی که قالی بافی بلد باشد، هرگز بیکار نمی‌ماند. چهار فرزند او، ۱۷ تا ۲۴ ساله، در خانه در سکوت، نزدیک اجاق، قالی می‌بافند. چهار ماه طول می‌کشد تا چهار قالیچه دو در سه متری خود را تکمیل کنند. این خانواده ۵۵ هزار افغانی (۵۰۵ یورو) در ازای بافت قالی خود دریافت خواهند کرد. محمد تقی با خوشحالی می‌گوید من به این حرفه افتخار می‌کنم، چرا که ما این قالی‌ها را در کشور خود تولید می‌کنیم که در سراسر جهان به عنوان قالیچه افغانی معروف است.
نسیم ۱۷ ساله کوچکترین پسر او که از ۱۰ سالگی شروع به بافندگی کرده است، هنوز در مدرسه است و امیدوار است که پزشک شود. پدر می‌گوید: به لطف پول قالیچه ها، دختران بزرگم می‌توانند به دانشگاه بروند.
اما تاجران فرش چندان خوشحال نیستند. حاجی عبدالقادر که هر هفته حدود پنج فرش دریافت می‌کند، می‌گوید: با توجه به اینکه برداشت از بانک‌ها محدود شده است (حداکثر ۴۰۰ دلار در هفته)‌, تولید کنندگان نگران شده اند. او می‌گوید: از این می‌ترسم که پول نقد کافی برای پرداخت نداشته باشم. علاوه بر این، در صورت عدم از سرگیری صادرات، تعداد بافندگان نیز بالطبع کاهش خواهد یافت. کبیر رئوف که در مغازه‌اش در کابل نشسته است، می‌گوید: خارجی‌ها دیگر برای خرید در کشور حضور ندارند و این چشم انداز کاری ما را دشوار کرده است.
او که در شانزده سالگی با فروش قالیچه در خیابان‌های هرات کار خود را شروع کرد، می‌گوید که این بدترین دوره برای تجارت فرش و قالی در افغانستان بوده است. رئوف در عین حال ابراز خوشبینی می‌کند و می‌گوید پرواز‌ها به تازگی به دبی از سر گرفته شده اند و از آنجا می‌توان محصولات خود را به سراسر جهان ارسال کرد. او همچنین به شدت به چین، جایی که پسرش فروشگاه فروش فرش دارد، متکی است.