فرش لیلیان میراث لیدی های ارامنه

هنر قالی بافی در شهرستان خمین قدمت دیرینه ای دارد و در هر کدام از روستاهای این شهرستان ، فرش به شیوه ای خاص فرهنگ آن روستا بافته می شود .یکی از این روستاها لیلیان است . روستایی که نام خود را از لیدی های ارامنه گرفته است.
هنر قالیبافی ارامنه با كوچ اجباری آنها به ایران، راه پیدا كرد. ارامنه روستانشین، پشم گوسفند را كه مادهٔ اساسی قالیبافی است به صورت سنتی ریسیده و با مواد گیاهی رنگزا كه در طبیعت یافت می شود، رنگ می كردند و سپس با آن قالی دستباف تولید می كردند. 
 بارها سیاحان و محققان انگلیسی و آمریكایی در روستاهای ارمنی نشین ایران به جستجو پرداختند و قالی ارمنی باف ایران را از نظر نقش طرح، هماهنگی نقش و رنگ و مرغوبیت جنس الیاف تمجید کردند.
عمده ترین دستبافته های منطقه لیلیان، قالی، گلیم دو روی راه راه، جاجیم و ماشند (رواندازی كه بر روی كرسی می انداخته اند) بوده است.
از ویژگیهای فرشبافی این منطقه می توان به استفاده از دار عمودی، مكانیزم تخت باف، به كارگیری گره فارسی، رجشمار بین ۲۶-۳۲ ، اشاره نمود. همچنین رنگرزی به صورت گیاهی انجام می شده است.
طرحهای متداول این منطقه طرح گل پنبه ای، لچك و ترنج، طرح ماهی، طرح كلیسای ، طرح مام میهن و طرح گلدانی افشان هستند.

 بارها سیاحان و محققان انگلیسی و آمریكایی در روستاهای ارمنی نشین ایران به جستجو پرداختند و قالی ارمنی باف ایران را از نظر نقش طرح، هماهنگی نقش و رنگ و مرغوبیت جنس الیاف تمجید کردند.

مردم روستای لیلیان قالی های خود را یک پوده و بسیار فشرده و با مهارت بسیار می بافتند بطوری که قالی سطحی مخملی و نرم پیدا می کرد.
بافندگان این روستا در این صنعت از پشم گوسفندان استفاده و مراحل ریسندگی و رنگرزی را خود انجام می دادند.
در گذشته نقوش قالی لیلیان اصالت خودش را داشت و علاوه بر ویژگی های خاص ، قالیباف آزاد بود که نقش خودش را تفسیر کند اما در قالی امروز لیلیان اگر بافته شود خلاقیت قالیباف کشته شده و بافنده به مجری چشم و گوش بسته ای تبدیل شده که برای بازاریابی دست از خلاقیت کشیده است.
در گذشته ، دست بافته های زنان ارامنه روستای لیلیان به نام قالی لیلیان خمین شهرت جهانی داشت نمونه هایی از این فرش در موزه کشورهای آلمان و آمریکا و برخی دیگر از کشورهای اروپایی نگهداری می شوداما رفته رفته این هنر اصیل با مهاجرت ارامنه از این محل کمرنگ شد و جای خود را به نقش های تحمیلی که با فرهنگ این دیار بیگانه است داد.
امروزه کشور چین به اسم فرش لیلیان خمین فرش تولید و به کشورهای دیگر صادر می کند و این مهم زنگ خطری است برای قالی ایرانی که حمایت بیش از پیش مسئولان را می طلبد.

محمد ناصری فرد در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی خمین نیوز به فرشهای تاریخی در خمین اشاره کرد و گفت دو قالی بند ریحان و قالی لیلیان در خمین از شهرت جهانی برخوردار هستند .
وی بیان کرد : قالی لیلیان در ایران و در کشورهایی همچون آلمان از شهرت خاصی برخوردار بوده و به طوری که در بازار فرش آلمان نقاطی را به فروش این قالی اختصاص داده بودند .
وی افزود : طرح و نقشه های ویژه ای که در این قالی به کار برده شده از پارامترهای جذابیت این نوع قالی است ،که پیشینه ای منتصب به آئین و تفکر دین مسحیت و تلفیقی از شکل صلیب و نماد ایرانی است .
ناصری فرد گفت : در بافت قالی لیلیان از پشم با کفیت مرغوب که از گوسفندان روستا تهیه می شده ، استفاده می کردند و مراحل ریسندگی و رنگرزی این قالی نیز توسط بافندگان انجام می شده و تمامی رنگها طبیعی بوده و منتصب به شکلها و نعمتها بوده که در طبیعت یافت می شود که تمام مراحل از تولید پشم تا شکل گیری قالی در خود روستا انجام می شده است .
وی افزود : این قالی توسط ارامنه که در مدت مدیدی به ایران کوچ کرده بودند بافته می شده و در بازار ایران خواستار فراوانی داشته است و بعضی از خریداران به روستا برای خرید مراجعه می کردند .
محمد ناصری فرد محقق و پژوهشگر تاریخ بیان کرد در اوایل ،این کار به دلیل اینکه پس از اتمام بافت قالی به فروش می رفت رونق کاری بالایی داشت اما با بوجود آمدن رقابت بافندگان محلی و ارزان بودن این فرشها و مسائل دیگری از قبیل اینکه دیگر مراحل تهیه مواد اولیه در روستا صورت می گرفت و الان مقدور نیست تولید این فرش از رونق افتاده است .
وی اظهار داشت به دلیل ارزش این قالی ها می توان با پشتیبانی از آن این شغل را در شهرستان رونق داد که می تواند از لحاظ اقتصادی برای شهرستان مفید باشد و اشتغال زایی کرد و همچنین می توان ارزش هنری این قالی ها را بار دیگر در شهرستان و حتی در کشور و جهان زنده کرد .

antique-dark-blue-geometric-lilian-1940s

قالی لیلیان 325x184 سانتیمتر

قالی تصویری لیلیان