مطلبی را که در ادامه می‌خوانید در تاریخ نهم شهریور ماه 1399 و در بحبوحه تلاش‌ها برای تعیین روز ملی فرش، از سوی سایت طره منتشر شد. طره در مطلع این مطلب تاکید می‌کند: «خواندن این مطلب به همه آنانی پیشنهاد می‌شود که در پی ثبت روز ملی فرش در تقویم رسمی کشور هستند.» بسیاری از دست‌اندرکاران و کنشگران فرش کشور نسبت به تعیین روز بیستم خرداد و همراه با روز صنایع دستی، گله‌مند هستند و ادغام این دو موضوع مهم در یک روز را به نفع فرش و صنایع دستی نمیدانند. حاج ابراهیم حسینجانی پیشکسوت شناخته شده فرش کشور و فعال و خیر فرهنگی، ضمن گلایه از این انتخاب معتقد است که بهتر بود اول شهریور ماه را که به صورت سنتی زمان برگزاری نمایشگاه بزرگ فرش دستباف است به این امر اختصاص پیدا می‌کرد. نظر شما در این‌باره چیست.
با هم مطلب طره را با عنوان «روز ملی فرش؛ از آرزو تا تحقق» بخوانیم.
سایت اطلاع رسانی فرش ایران- کارپتور
مطالب مرتبط:
ثبت روز ملی فرش در تقویم
روز ملی فرش در تقویم ۱۴۰۱ ثبت شد
یکی از خواسته‌های دیرین علاقه‌مندان فرش دستباف کشور ما، داشتن روزی در تقویم ملی ایران به نام فرش است.
این خواسته قدیمی را در لابه‌لای اسناد قدیمی و مکاتبات دهه‌های پیشین تا همین ایام اخیر بارها و بارها می‌توان دید و البته که هیچگاه جامه تحقق نپوشیده و همچنان در حد یک اظهار تمایل باقی مانده است.
این خواسته دیرین در این سال‌ها گاه در شکل مکاتبه‌ای با دولتمردان، گاه در قالب مصاحبه‌ای با رسانه‌ها، گاه به‌عنوان مطالبه‌ای از مجلس و گاه در حد دغدغه‌ای در فضای مجازی مطرح شده است و هرگز مسیر قانونی و منطقی برای تصویب و ابلاغ را نپیموده است.
از سوی دیگر هیچگاه اتفاق نظری برای تعیین این روز در میان نبوده است و در هر زمانی هر کسی از ظن خود یار ماجرا شده و روزی را پیشنهاد داده است. باری در آن سال‌هایی که نمایشگاه سالانه فرش دستباف تهران یکم شهریور گشایش می‌یافت، همین روز را مناسب می‌دیدند و باری دیگر تاریخ تاسیس شرکت سهامی فرش ایران در عهد پهلوی اول را پیشنهاد می‌دادند. گروهی روز کشف پازیریک را مطلوب می‌پنداشتند و گروه دیگری روز راه‌اندازی موزه فرش ایران را. برخی روز تصویب تشکیل مرکز ملی فرش ایران را می‌پسندیدند و بعضی دیگر…
چه باید می‌شد؟
برای پیشبرد منطقی و موثر این تمایل قدیمی، دو کار باید به انجام می‌رسید: یکی دستیابی به مسیر قانونی ثبت روزی در تقویم ملی کشور و دیگری یافتن روزی قابل اجماع و توافق برای این ثبت.
در سال ۱۳۹۵ بود که این مهم در دستور کار مرکز ملی فرش ایران قرار گرفت. کار نخست آسان‌تر بود و با کمی جست‌وجو آشکار شد که «شورای فرهنگ عمومی» -یکی از شوراهای اقماری شورای عالی انقلاب فرهنگی که در مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد- متولی این موضوع است.
این شورا کاربرگ‌های ویژه‌ای برای این موضوع دارد که پیشنهاددهندگان ثبت روزها باید با تکمیل آن‌ها پیشنهاد خود را به شورا ارائه دهند. دو مورد از این پرسش‌ها که مهم‌تر از بقیه است یکی پیشنهاد روزی مشخص در تقویم و دیگری علل توجیهی پیشنهاد آن روز.
حالا نوبت به اقدام دوم می‌رسید. حمید کارگر (رئیس وقت مرکز ملی فرش ایران) به محمد ویسیان (معاونت وقت تحقیق و آموزش مرکز ملی فرش ایران) ماموریت داد تا برای پرهیز از برخورد سلیقه‌ای و برای دست یافتن به بهترین روز به همراه علل توجیهی منطقی و اقناعی، مطالعه‌ای با هدف تدوین «گاهشمار فرش ایران» از سوی آن معاونت در دستور کار قرار بگیرد.
خلا نداشتن گاهشمار فرش ایران به خوبی احساس می‌شد و یافتن روزی برای ثبت به عنوان «روز ملی فرش» بهانه‌ای شد تا در یک طرح مطالعاتی، همه رخدادهای فرش دستباف ایران ثبت و ضبط شوند. مقرر شد که همسان با دیگر طرح‌های پژوهشی و مطالعاتی مرکز ملی فرش ایران، در یک فراخوان عمومی از پژوهشگران دعوت شود تا در صورت تمایل و با ارائه پروپوزال پیشنهادی به همکاری در این زمینه بپردازند. در این طرح مجری موظف می‌شد با مطالعه و پژوهش در مجموعه اسناد، کتاب‌ها و منابع مختلف به استخراج و ثبت مجموعه رخدادهای حوزه فرش (افتتاح‌ها، مصوبه‌ها، تالیف‌ها، اکتشاف‌ها، بازدیدها، آغاز فعالیت‌ها، و…) بپردازد و گاهشماری جامع را ارائه دهد.
آنچه انجام شد:
فراخوان طرح‌های پژوهشی مرکز ملی فرش ایران در ابتدای سال ۱۳۹۶ منتشر شد و «گاهشمار فرش دستباف ایران» نیز در آن قرار گرفت.
چندی بعد پروپوزال‌ها به مرکز ملی فرش ایران رسید و پس از بررسی‌های لازم در معاونت تحقیقات و آموزش فرش ایران، یکی از پژوهشگران –محمدرضا شاهپروری- به‌عنوان مجری برگزیده شد.
قرارداد بین مرکز ملی فرش ایران و مجری در بهمن‌ماه ۹۶ به تایید اداره کل حقوقی وزارت صنعت، معدن و تجارت رسید و پس از ارائه ضمانت‌نامه و دیگر مستندات لازم از سوی مجری، این قرارداد در نوزدهم فروردین ۹۷ به امضای طرفین رسید و اجرای آن آغاز شد.
اردیبهشت‌ماه همان سال نخستین گزارش این طرح مطالعاتی از سوی مجری ارائه شد و چند روز بعد اصلاحات درخواستی از سوی ناظر (معاونت تحقیقات و آموزش مرکز ملی فرش ایران) به مجری اعلام شد.
خردادماه آن سال؛ اما رئیس مرکز ملی فرش ایران تغییر یافت و فرشته دستپاک جایگزین حمید کارگر شد. با این جابه‌جایی که تغییر معاون تحقیقات و آموزش آن مرکز را نیز در پی داشت، گویی اولویت ها نیز دچار تغییر شدند و روند انجام پروژه با کندی‌هایی روبه‌رو شد به‌طوری‌که تا پایان سال تنها ۶۰ درصد پیشرفت کار حاصل شد و رئیس وقت مرکز در اسفندماه ۹۷ درخواست پرداخت ۶۰ درصد از مبلغ قرارداد را به معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت صمت ارائه کرد. درخواستی که بی‌نتیجه ماند و مجری موفق به دریافت مطالبات خود نشد.
سال ۹۸ نیز بدون پیگیری موثر موضوع و در سایه بی‌توجهی رئیس وقت مرکز ملی فرش ایران گذشت و در اردیبهشت‌ماه سال ۹۹، رئیس جدید مرکز (فرحناز رافع) به کلی این قرارداد را از دستور کار خارج کرد و با ریختن آب پاکی روی دست مجری طرح مطالعاتی، با نگارش نامه‌ای خطاب به قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی –مشابه آنچه درباره قرارداد دیگری در مطلبی با عنوان «حق الناس» بدان پرداخته بودیم- نوشت: «این مرکز محل اعتباری برای پرداخت قرارداد اشاره شده ندارد»!
حالا چه باید کرد؟
تعیین و ثبت روزی به نام فرش در تقویم رسمی کشور از خلال مصاحبه‌های احساسی و اظهارنظرهای فضای مجازی رخ نمی‌دهد. این اتفاق مسیر روشنی دارد که باید از طریق مرجع رسمی آن (شورای فرهنگ عمومی) دنبال شود. برای قانع کردن آن شورا و ایجاد اجماع در بین فعالان فرش کشور نیز نمی‌توان به شیوه‌ای سلیقه‌ای عمل کرد.
هرچند ممکن است بتوان با رایزنی و ارائه علل توجیهی روزی را به شورای یادشده قبولاند؛ اما در نبود اجماع و توافق اکثریت ممکن است حواشی گسترده‌ای ایجاد کند و کارکرد مناسبی نیابد (مانند آنچه در ثبت روز «شعر و ادب پارسی» رخ داد و بعدها با نقدهای گسترده‌ای روبه‌رو شد).
ازاین‌رو منطقی‌ترین مسیر، تداوم همان راهی به نظر می‌رسد که با وجود طی شدن بیش از نیمی از آن همچنان نافرجام مانده است و نه تنها مجری طرح مطالعاتی پاسخ زحماتش را دریافت نکرده است، بلکه به کلی از اولویت و دستور کار مرکز ملی فرش ایران خارج شده است
برای دسترسی به این مطلب در سایت طره ایـنـــجــا کلیک کنید
اگر این مطلب را می‌پسندید از طریق لینک‌های زیر در شبکه‌های اجتماعی به سایر علاقه مندان همرسانی کنید!
دیدگاه ها