آغاز خرید تضمینی فرش دستباف در کشور - چرا صادرات فرش دستباف ایران کم شد؟

فرح ناز رافع رئیس مرکز ملی فرش ایران با بیان اینکه با 30 میلیون تومان برای هر نفر می توان اشتغال ایجاد کرد گفت: این اشتغال دارای زنجیره تولیدی بزرگ و قابلیت صادرات است.

وی با اشاره به مشکلات کم آبی در کشور گفت: در روستاهای ما صنعت فرش اشتغال زایی بالایی از گذشته داشته است و به راحتی می توان آن را توسعه داد و در شرایط کم آبی برای روستائیان اشتغال ایجاد کرد.

رافع با بیان اینکه بعد از برنامه چهارم توسعه کشور تا به امروز در مجموع  تنها 7 میلیارد تومان برای توسعه هنر صنعت فرش کشور اختصاص داده شده است، اظهار داشت: این رقم برای 2 میلیون نفر شاغل در این بخش بسیار ناچیز است؛ با کوچک ترین ارائه تسهیلات به این بخش می توان اشتغال زایی ایجاد کرد.

وی با بیان اینکه سازمان ملی فرش با داشتن حدود 50 نفر نیرو نمی تواند به درستی به امور 2 میلیون نفر فعال در بخش فرش و 48 هزار تشکل رسیدگی کند، اظهار داشت: قبل از پیروزی انقلاب بیش از 300 مدرسه فرش در کشور وجود داشت اما اکنون در سایه کم توجهی تنها حدود 115 هنرستان و کار و دانش فرش وجود دارد و برای هدایت تحصیلی فرش، کاری نشده است درحالی که این هنر 2 تا 3 هزار سال قدمت دارد و در صورت ادامه به این شکل، از بین می رود.

آغاز خرید تضمینی فرش دستباف در برخی از مناطق

رئیس مرکز ملی فرش ایران ادامه داد: اخیرا در مناطق محروم شمال خوزستان برای 2 هزار نفر اشتغال ایجاد شده است و فرش آنها توسط کارآفرینان به صورت تضمینی خریداری می‌شود و امیداریم این طرح به مناطق دیگر نیز با همراهی کارآفرینان دیگر ایجاد شود.

این مقام مسئول اظهار داشت: بر اساس ظرفیت های موجود، برای آموزش فرشبافی  به علاقه مندان در کشور، فرشباف های شهرهای پیشرو به عنوان  معین تعیین شدند تا به فعالان فرش در سایر شهرها نیز آموزش دهند؛ تا در نتیجه فرش هایی با کیفیت، مواد اولیه مناسب و سلیقه داخلی و جهانی بافته شود، همچنین خرید محصولات در آن مناطق خریداری می‌شود. 

وی افزود: بر این اساس برای فرشباف‌های  مناطق محروم درآمد مناسب ایجاد می‌شود به طوری که فرشبافان تازه کار می‌توانند هر سه ماه 10 میلیون تومان از بافت یک فرش درآمد داشته باشند در حالی که فرشبافان خبره می توانند همان فرش را در یک ماه ببافند.

رافع اظهار داشت: فرشباف‌ها می توانند برای ایجاد کسب و کار خود با واسطه پیشران ها، تسهیلات 4، 6 و 18 درصدی را  در ارتباط با مرکز ملی فرش دریافت کنند و آموزش  ببینند. با یکی از فروشگاه های زنجیره ای نیز مذاکره شده که فرش دستباف روستائیان را به فروش برساند.

وی افزود: نهضت آموزش بافت فرش دستباف با دار های کوچک با کمک  شهرداری تهران نیز در حال انجام است؛ بر این اساس  علاقه مندان و متقاضیان به صورت رایگان آموزش می بینند. 

رافع با بیان اینکه مرکز ملی فرش مسئولیت دارد، فرش های فاخر ایرانی را به دنیا معرفی کند اظهار داشت: مرکز ملی فرش با همکاری دستگاه های ذی ربط این فرش ها را در دیگر کشورها برای نمایش و فروش عرضه می‌کند.

دلایل کاهش شدید صادرات فرش

این مقام مسئول در ارتباط با وضعیت صادرات فرش گفت: به دلیل خود تحریمی ها و لزوم  بازگشت ارز حاصل از صادرات آمار رسمی صادرات فرش به شدت کاهش و صادرات غیر رسمی افزایش یافته است.

وی افزود: فرش، کالایی هنری است و نمی توان تمام فرش های یک محموله صادراتی را به صورت یکجا فروخت، زیرا ممکن است یک فرش مدت ها در گالری های هنری باقی بماند تا مشتری خاص خود را پیدا کند؛ لزوم پیمان سپاری ارزی برای این محصول، مشکلات جدی پیش روی صادرات ایجاد کرده است.

صادرات فرش به روش های غیر رسمی

رئیس مرکز ملی فرش ایران ادامه داد: در حال حاضر صادرکنندگان برای رفع این مشکل فرش را  با پست، حمل مسافر و راه های مختلف دیگر به صورت غیر معمول از کشور خارج می کنند.

وی تصریح کرد: هند و پاکستان در حال پیشرفت در تولید فرش دستباف هستند اما هنوز نتوانسته اند جایگاه فرش ایرانی را بگیرند، با این وجود این کشور ها نیز در حال پیشرفت هستند و ممکن است در آینده بتوانند بازار صادراتی فرش ایران را با مشکل مواجه کنند.

رافع اظهار داشت: تحریم های بیرونی مهمی نیز درباره فرش داریم به طوری که ترامپ بعد از نفت در اولین اقدام صادرات فرش  ایران را ممنوع کرد.

وی با بیان اینکه صادرات فرش ایران به طور معمول 400 تا 500 میلیون دلار در سال است اظهار داشت: آمریکا در ابتداصادرات فرش ایران را به سرعت ممنوع کرد زیرا می دانست که زنجیره اشتغال 2 میلیون نفری دارد  که با در نظر گرفتن خانواده آنها، 8 میلیون نفر از این هنر صنعت ارتزاق می کنند؛ ایالات متحده در نهایت به دنبال ایجاد نارضایتی میان یک دهم مردم کشورمان(فرش‌بافان)، از طریق ایجاد محدودیت در صادرات بوده است.

بی توجهی وزارت جهاد کشاورزی به اصلاح کیفیت پشم

رافع با اشاره به اینکه وزارت جهاد کشاورزی به اصلاح کیفیت پشم دام در کشور توجهی ندارد گفت: با وجود اینکه این وزارتخانه، دارای مرکز اصلاح نژاد دام و به دنبال افزایش کیفیت و بازدهی شیر و گوشت دام ها است اما توجهی به پشم تولیدی ندارد.

رئیس سازمان ملی فرش ایران گفت: در گذشته 70 درصد پشم دام های ایرانی سفید بوده اند اما اکنون به دلیل عدم انجام اصلاح نژاد در پشم، این رقم به 50 درصد کاهش یافته  و در عوض حجم تولید پشم رنگی که برای فرشبافی مناسب نیست زیاد شده است .

وی گفت: در برخی از استان های کشور با توجه به اینکه کارگاه و کارخانه پشم وجود ندارد، پشم ها سوزانده می شود؛ درحالی که اگر اصلاح نژاد پشم صورت می‌گرفت، برای خود دامداران نیز درآمدزایی ایجاد می شد.