هنر نقش برجسته سازی فرش دستباف

سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور

برجسته سازی فرش دستباف سبکی از پرداخت فرش است که در سالهای اخیر توانسته جای خود را در میان هنر دوستان باز کند. این سبک با الهام از برجسته کاری های هنری روی سفال، چوب و فلز با گرفتن و کوتاه کردن پرز فرش هنرمند را قادر می سازد که بر روی برخی نقاط و موتیف های فرش تاکید بیشتری داشته باشد تا هدف و منظور خود را بهتر به بیننده القاء کند. این هنر نیازمند ابزار تخصصی شامل اره، انواع مختلف قیچی ها، میخ و میخ کش است و البته  برجسته سازی دارای سابقه طولانی در قالیبافی است بعنوان مثال فرش بهارستان در دوره ساسانی که مرصع به جواهرات بوده است نمونه ی ویژه ای  از این  هنر است. البته در دوره های بعدی به  گلیم بافی می توان اشاره کرد که برجسته سازی در دو یا سه سطح  انجام می گرفت.

برجسته کاری معمولا بر روی فرش های تابلوئی و دیواری انجام می شود و از دو بعد هنری و اقتصادی در فرش ارزش افزوده ایجاد می کند. در بعد هنری فرش پس از برجسته کاری جلوه، جذابیت و ارزش هنری بیشتری پیدا می کند و پیام هنرمند را بصورت مشخص تر و ملموس تری به مخاطب منتقل می کند. در بعد اقتصادی خلاقیت و ذوق هنرمند بهمراه سالها تجربه، مهارت و زمان صرف شده برای برجسته کار موجب خلق اثری می گردد که منحصر بفرد بوده و تکرار ناپذیر است و بنابراین موجب افزایش قیمت فرش شده و بعنوان یک زمینه سرمایه گذاری مطرح می شود که با یک روند ملایم افزایش قیمت بیشتری را در طول زمان تجربه می کند. در حال حاضر برجسته کاری فرش بطور رسمی در مراکز آموزشی تدریس نمی شود و و روال استاد شاگردی در آموزش این سبک هنری حاکم است.

ناصر ملفوظی با نام هنری یاشار با بیش از 25 سال سابقه از هنرمندان پیشرو در این سبک هنری است. وی متولد سال ۱۳۵۸ و  کارشناس ارشد و دانشجوی برتر تاریخ هنر ایران و دارای مدرک کارشناسی طراحی فرش است که در یک خانواده فرشی متولد شده  و چهار نسل او در تبریز تولیدکننده و صادرکننده فرش دستباف بودند. ملفوظی به گفته خود تا سال 1388 کار تجاری فرش انجام می داده و بعد از این تاریخ با ورود و تحصیل در دانشگاه رویکرد هنری و فرهنگی فرش را در مرکز توجه قرار داد.  وی از سال 1393 با فارغ التحصیلی از دانشگاه موضوع زیبائی شناسی و استفاده از نمادها و نشان های اصیل، معنادار و اساطیری ایرانی را برای طراحی، تولید و برجسته سازی تک آثار هنری فرش بکار گرفته است.  آثار وی کاملا سنتی و دستی کار می شوند و هرکدام دارای مفهوم و معنای مختص به خود هستند که با حجم دادن توسط هنر قیچی کاری جلوه خاصی پیدا می کند. این آثار بصورت دکوراتیو و دیواری ارائه می شود و از حدود سال 1390 این نمونه آثار در بازارهای بین المللی از جمله آمریکا، کانادا، سوئیس، آلمان، ژاپن و قطر عرضه و مورد توجه علاقمندان قرار گرفته است. وی جوایز مختلفی از جشنواره ها دریافت کرده است از جمله کسب رتبه درجه هنری کشور، رتبه اول در جشنواره خلاقیت نوآوری جهان اسلام – ارسیکا، رتبه دوم در جشنواره ربع رشیدی، انتخاب در میان فرش های برتر ایران در سه دوره متوالی در جشنواره فرش برتر، کسب تقدیرنامه از جشنواره فرش فاخر اصفهان در سال 1401 برای فرش گردون مهر و انتخاب فرش مهراب فرشته بعنوان محبوبترین فرش از نگاه مردمی در دومین جشنواره از افسانه تا اصالت موزه فرش ایران.

آرم هنر فرش یاشار ملفوظی برگرفته از قیچی دست سازیست که از چرخش دسته آن نیم گل ختایی بصورت برجسته بوجود می آید و این همان قیچی است که در نقش برجسته سازی استفاده می شود. رنگ های این گل نشان و کنایه ای از رنگ های گل های قالی است که در هفت پر مشخص شده است که اشاره ای به هفت مرحله آفرینش یا هفت روز هفته و هفت شهر عشق دارد.