بازار آمریکا: فرش های مدرن ایرانی مسیر خود را به سمت ترندهای 2023 می بافند!

سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور

یکی از پرطرفدارترین ترندهای فرش سال 2023، ظهور فرش‌های مدرن ایرانی است

سرویس اخبار خارجی کارپتور- برای دهه‌های متوالی، فرش‌های ایرانی به عنوان یکی از محبوب‌ترین سبک‌های فرش در خانواده‌های آمریکایی شکوفا شده است و این ارتباط زیادی با سبک زیبایی شناسی بی‌انتهای این قالی‌ها دارد.
با این حال، متاسفانه در سال‌های اخیر، افت قابل توجهی را در فروش فرش ایرانی شاهد هستیم. بسیاری از کارشناسان فرش این امر را به افزایش محبوبیت فرش‌های مدرن نسبت می‌دهند.  سبک‌های معاصر توسعه یافته‌اند، زیرا بسیاری از آمریکایی‌های جوان‌تر بدنبال مضامین مینیمالیستی دکوراسیون خانه خود هستند.

در مواجهه با این رویکرد، از سال 2023، طراحان فرش ایرانی در حال توسعه تکنیک‌های جدیدی هستند که هر دو سبک مدرن و سنتی را با هم ترکیب می‌کند.

 ReleaseWire به بررسی این نکته پرداخته و می‌نویسد: اکثر فرش‌های ایرانی مدرن از نظر قیمت متفاوت هستند و این معمولاً به دلیل تکنیک‌های جدید تولید طرح‌های ایرانی است.  اگرچه فرش‌های ماشینی ایرانی در بازار امروزی به وفور یافت می‌شود، اما فرش دستباف همچنان شناخته‌شده‌ترین سبک تولید در بین مصرف‌کنندگان است.
 ReleaseWire با اشاره به ویژگی‌های قالی ایرانی اضافه می کند: «همه ما شنیده‌ایم که وبلاگ نویسان طراحی برای هر فرشی که ظاهر مبهم ایرانی دارد از اصطلاح «فرش ایرانی» استفاده می‌کنند، اما یک فرش سنتی و واقعی ایرانی چه ویژگی‌هایی دارد؟» این وبسایت سپس این ویژگی‌ها را «دستباف و گره دار بودن؛ عدم تقارن‌های جزئی نقوش به دلیل دست ساز بودن؛ الگوهای حاوی نقوش نمادین و فرهنگی؛ رنگ‌های طبیعی و بالاخره الیاف طبیعی مانند پنبه ، ابریشم و پشم» عنوان می کند.

نمونه‌ای از یک قالی بیجار که بدلیل مشکلات رنگرزی خامه‌ها دچار رنگ پریدگی‌هایی بصورت خطوط افقی گردیده است. به چنین مشکلی در اصطلاح فرش ابرش می‌گویند.

کارپتور:

طراحان و تولیدکنندگان صاحب سبک و معتبر، از سال‌ها پیش در پی یافتن راهی برای پر کردن خلاء میان سلایق مصرف کنندگان با سنت‌های قالیبافی ایران، دست به اقدامات نوآورانه‌ای در زمینه‌های مختلف از جمله رنگ و طرح و گاه اندازه قالی‌ها زده اند. گرچه در اغلب این موارد نتیجه حاصله یا مورد پسند بازار قرار نگرفته و یا بازار بزودی و پس از اندک زمانی دست رد بر سینه آنها زد، ولی برخی از این تلاش‌های نوآورانه از سوی علاقمندان مورد توجه و استقبال مناسبی قرار گرفت تا آنجا که برخی از این اقدامات در بازار داخلی و خارجی ماندگار شد و توانست به عنوان سبکی در میان سبک‌ها،  تا کنون به حیات خود ادامه دهد. ابتکارات مختلف و فراوان بودند؛ برخی با استفاده از تاثیرات بصری ناشی از ضعف رنگرزی یا غلط‌بافی و تاکید بر آنها به عنوان یک روش اثرگذار بصری، این ایرادات را بطور عمدی در قالب تنالیته‌های مختلفی به صورت رگه‌های کمرنگ و پر رنگ آنگونه که در فرهنگ قالیبافی به ابرش شناخته می‌شود، بکار گرفتند؛ گاه با صوف‌بافی تمام یا بخشی از متن یا حاشیه بصورتی نامعمول، به عنوان عاملی در طراحی، بر ترکیب تازه‌ای از دو نوع متفاوت بافت تخت و پرزدار جهت تقویت اثرگذاری جنبه‌های بصری دستبافته تاکید کردند؛ برخی در شکل متعارف و دو بعدی فرش را با حجمی بافی و ارایه فرم و شیئی سه بعدی دخالت کردند و در مواردی به قیچی کاری و ایجاد اختلاف سطح به نقوش و اشکال بُعد بخشیدند. تولیدکنندگان دیگری به سراغ فرش‌های عشایری رفتند و الگوی نقوش را همانگونه که گاه بافندگان در تولیدات عشایری خود آزادانه و بدون قید و بند شخصی‌سازی می نمودند، بکار گرفتند، با خلوت و پر کردن متن بر طرح‌های مرسوم طوایف عشایری تاثیر گذاردند، با افزایش رجشمار، کوتاه کردن بلندی پرز، قالی‌ها را به نمونه‌های جدیدی با مخاطبان تازه تبدیل کرده و در نتیجه موجب توسعه بازار قالی‌های عشایری شدند.

تمامی این اقدامات و زحمات این معدود تولیدکنندگان و طراحان، در سایه نبود حق نشر (کپی رایت) از سوی رقبای داخلی و خارجی مورد تقلید قرار گرفت. این تقلیدهای کور که به انگیزه برخورداری از استقبال اولیه بازار، بدون درنظر گرفتن ظرفیت بازار و تولید مازاد بر ظرفیت و کشش، نه تنها نتوانست منافع مبدع را تامین کند، بلکه به زیان کپی کاران و مقلدین نیز انجامید و باز هم بر این نکته تاکید کرد که اولا زمینه های حقوقی محافظت از دستاوردهای تولیدکننده و طراح تا چه میزان ضعیف و حتی تعطیل است. و ثانیا هجوم بدون مطالعه تولیدکنندگان برای تولید انبوه محصول خارج از کشش و ظرفیت بازار تا کجا می تواند موجب زیان و دلسردی فراهم کند.

اینجا نقش و میزان کارآیی و توفیق متولی فرش کشور به بالاترین شکلی معلوم می‌شود. متولی فرش کشور در تمامی این عقب ماندگی‌ها مقصر و مسئول است. دستگاه متولی در عوض پرداختن به کارهای سطحی، شعاری و بی‌تاثیر، باید بدنبال اصولی‌ترین و اخص‌ترین شکل اجرای وظایف خود در حوزه‌های سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، نظارت، هدایت و حمایت از فرش دستباف و دستاندرکاران آن باشد.