بازدید مدیر موزه ملی فرش باکو از نمایشگاه واگیره های دکتر صباحی در تورینو

سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور

آبان 1398 (2019 میلادی)، دکتر شیرین ملیکووا (Shirin Melikova)، مدیر موزه ملی فرش باکو و از چهره‌های شناخته شده فعال و علاقمند به دستبافته‌ها، از جمله میهمانان ویژه نمایشگاه واگیره‌های صباحی بود. نمایشگاهی که در آن دکتر سید طاهر صباحی، یکی از ۱۷ مجموعه شخصی دستبافته های مخزن خود را برای اولین بار در محل کاخ والنتینو در تورین ایتالیا، ارائه کرد.

این بخش شامل نمونه‌های متعدد واگیره‌‌های اقوام مختلف از مراکش تا قفقاز و آناتولی و نیز شاهکارهایی از هند و خصوصا ایران است. در این نمایشگاه نمونه‌های بسیار کمیاب و گرانبهایی از اقوام ترکمن‌ها که از معدود نمونه‌های شناخته شده در جهان هستند نیز به نمایش در آمد.

ملیکوا که خود سابقه قابل اعتنایی در برپایی نمایشگاه‌های متعدد و کارگاه‌های مختلف پیرامون دستبافته‌ها دارد، در این بازدید فراهم آوردن این تعداد نمونه‌های ارزشمند واگیره را قابل تحسین خواند.

موزه ملی فرش باکو به یادبود لطیف کریم‌اف، قالی شناس آذربایجانی و استاد دیرین دکتر صباحی در حوزه فرش‌های آذربایجان و قفقاز، اختصاص داده شده، کریم‌اف در دهه ۸۰  میلادی بارها دکتر صباحی را برای یازدید از نمایشگاه‌ها، شرکت در کنفرانس‌ها و ارایه کنفرانس به باکو دعوت کرده بود. شهری که دکتر صباحی آن را زادگاه مادرش و چه بسا خاستگاه تمام خانواده‌اش می‌شناسد.

واگیره‌‌ها (به ترکی اورنک ها)، دستبافته هایی هستند که بخش هایی از اجزاء قالی مثل حاشیه بزرگ و کوچک، لچک و بخشی از ترنج و عناصر تزئینی نباتی و گیاهی دیگری را بصورت الگو دربر دارند. بافندگان روستایی و عشایر، به سلیقه و ذوق خود این عناصر را در بافت قالی بکار می‌گیرند علیرغم اینکه بعد از ظهور نقشه‌های شطرنجی این نقشه ها مورد استفاده این بافندگان قرار گرفته، ولی هنوز در میان عشایر و روستاییان استفاده از واگیره متداول است. تا پیش از ابداع نقشه شطرنجی، برای قرن‌ها، واگیره مورد استفاده بافندگان بوده و نقش‌ها و تکنیک‌های واگیره‌‌ها با گذشت سال‌ها به دقت و نسل به نسل منتقل و پاسداری شده و همیشه. گرچه منظور از بافت واگیره استفاده از آن به عنوان الگوی بافت بوده است، اما بدلیل نوع چیدمان و ترکیب کلی خلاقانه آنها، مدتهاست که در میان علاقمندان به عنوان بافته‌ای مستقل و تزیینی مورد توجه و تقاضاست.

این منسوجات و نمونه‌های بافته شده، در قالب نقشه‌هایی کوچک، این امکان را به بافنده می‌داده تا راه‌حل‌های بافندگی متعددی را در یک مجموعه کوچک و دسترس در اختیار داشته باشد و به دلخواه خود، طرح‌های متفاوت و متنوعی را بر روی قالی‌ در هر اندازه و یا رنگی اجرا کند.

دکتر صباحی با پژوهش و تحقیق درباره‌ی واگیره‌‌ها، کتابی در همین زمینه به نام "واگیره‌‌ها، مدل های بافندگی" تألیف کرد که انتشارات کارتا در سال ۱۹۸۷ آن را منتشر نمود. این کتاب هنوز هم یکی از معدود متون جهانی است که به این موضوع اختصاص یافته است. واگیره‌ها دنیایی از طرح‌ها را در اندازه‌ی کوچک به بافندگان عرضه می کنند که در عین حال الهام‌بخشی برای تفسیر آزاد نقش‌ها، طرح‌ها و رنگ‌های بی انتها هستند.

این نمایشگاه با یک کنفرانس عمومی معرفی و آغاز گردید؛ در میان سوالات کنجکاوانه‌ی حاضرین، دکتر صباحی چگونگی کاربرد این نمونه‌ها و تفاوت نقشه‌های شطرنجی شهری و سایر مدل‌ها عشایری با گره‌ها و رجشمارهای مختلف را به دقت تشریح و توصیف کرد.

دکتر طاهر صباحی علاوه بر تألیف کتاب‌های متعددی به زبان‌های ایتالیایی، آلمانی، فرانسه و فارسی در سال ۱۳۷۲ اقدام به انتشار فصلنامه‌ی بین المللی قالی و دست‌بافته‌ها با عنوان «گره» به زبان ایتالیایی و انگلیسی کرد که این فصل‌نامه طی بیست سال در ۵۳ شماره به چاپ رسید.

برای بازدید از صفحات ویژه "موزه دکتر طاهر صباحی" اینجا کلیک کنید