نگهداری فرش‎های منقش به طرح عرش در موزه آستان قدس رضوی

سایت اطلاع رسانی فرش ایران

موزه تخصصی فرش آستان قدس رضوی با مساحتی بالغ بر شش هزار مترمربع و برخورداری از ۱۰۲ تخته قالی و قالیچه نفیس یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های تخصصی فرش جهان به شمار می‌رود. اولین گنجینه تخصصی فرش و منسوجات در محل گنجینه قرآن و نفایس آستان قدس رضوی در سال ۱۳۷۷ با تعداد ۴۰ تخته فرش افتتاح شد و در سال ۱۳۹۰ نیز با افزایش نذورات و اهدای قالی، موزه جدید فرش در سه طبقه فضای نمایشی و یک طبقه فضای کارگاهی در جنب موزه مرکزی راه‌اندازی شد.

حدود ۹۵ درصد مجموعه قالی‌های نفیس این موزه طی سالیان متمادی از راه وقف و اهدا به وسیله ارادتمندان به حضرت رضا(ع) و پنج درصد از آنها نیز از طریق خریداری برای مصارف حرم مطهر رضوی جمع آوری شده است که علاوه بر ارزش تاریخی و هنری دارای ارزش کاربردی هستند و به عنوان کف پوش، سجاده، ضریح پوش و پرده مورد استفاده قرار می‌گرفتند؛ طراحان و بافندگان خوش ذوق و معتقد ایرانی، تار و پود این هنر کهن را به نقوش آسمانی و مذهبی پیوند می‌زدند تا این دست‌بافته زمینی پلی شود برای اتصال انسان به خدا لذا در این گزارش با معرفی پنج قالی تصویری موزه آستان قدس، شاهد تجسم ایمان بافندگان آن‌ها در کالبد فرش خواهیم بود.

قالی تصویری الرحمن

این قالی هنر بافندگان تبریز بوده و از جمله ویژگی‌های آن تصویرسازی آیات سوره الرحمن است که با طرح «قاب قابی» معنای هر آیه را به تصویر درآورده‌اند، همچنین این قالی که به وسیله حجت‌الله خدایانی بافته شده است، از سوی جمعی از بازاریان شهر تهران به رهبر معظم انقلاب تقدیم شده و ایشان این اثر را به موزه آستان قدس رضوی اهدا کردند.

قالی هفت شهر عشق

این قالی بافت اصفهان به سال ۱۳۵۳ ه.ش است که بافت آن شش سال به طول انجامیده و دارای ۷۵ گره نامتقارن در ۶.۵ سانتی متر است.

قالی اهدایی یدالله صفدرزاده حقیقی، نفیس‌ترین قالی بافته شده در دوره معاصر ایران محسوب می‌شود که در طرح اصلی آن، محرابی تصویری به نمایش درآمده که به دلیل نقش هفت بنای مهم زیارتی شیعیان در مرکز قالی، به هفت شهر عشق شهرت یافته است.

قالی تصویری مسجدالحرام

این اثر نفیس بافت اصفهان و با ۷۵ گره فارسی در ۶.۵ سانتی متر بافته شده است و جنس آن از تار ابریشم، پود پنبه و پرز ابریشم و اهدایی یدالله صفرزاده حقیقی بوده که در آن کل بنای مسجد الحرام و مقام حضرت اسماعیل(ع) به چشم می‌خورد.

قالی تصویری مسجدالنبی

این قالی هنری نیز بافت اصفهان بوده و دارای رج شمار ۷۵ گره فارسی در ۶.۵ سانتی متر و اهدایی حاجی یدالله صفرزاده حقیقی در سال ۱۳۷۰ است که در آن تصویر کاملی از بقعه مبارکه پیامبر اکرم(ص) در مرکز قالی بافته شده است.

قالیچه تصویری معراج

این قالیچه تصویری دوره معاصر در تبریز توسط حسن نظامی دوست در مدت چهار سال بافته شده است که در ابعاد ۱۸ در ۲۴ سانتی متر و تار و پود و پرز ابریشم، ریز بافت ترین قالیچه جهان به شمار می‌رود و در سال ۱۳۸۴ ه. ش علی فلسفین آن را به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرد.

طرح این قالیچه که عروج پیامبر(ص) را نشان می‌دهد بر اساس نقاشی مینیاتور استاد علی مطیعی و برگرفته از اثر استاد سلطان محمد، نگارگر دوره شاه طهماسب صفوی است.