تاریخچه پته کرمان در گفتگو با محمد طاهری

سایت اطلاع رسانی فرش ایران – کارپتور

پته کرمان یکی از زیباترین و سنتی‌ترین هنرهای دستی ایران است که ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی منطقه کرمان دارد. این هنر دستی که از آن به عنوان «پته دوزی» نیز یاد می‌شود، به نوعی دوخت سنتی بر روی پارچه‌های پشمی ضخیم اشاره دارد.

به گزارش کارپتور به نقل از روابط عمومی موزه فرش ایران، محمد طاهری یکی از مجموعه دارانی است که بیش از 30 سال در زمینه کارشناسی و خرید و فروش دستبافته های کرمان سابقه دارد، در سومین جشنواره از افسانه تا اصالت دو نمونه پته کرمان را عرضه کرده است.

وی در گفتگوی اختصاصی با کارپتور در مورد تاریخچه پته کرمان گفت «پته یکی از رودوزی های زیبا و سنتی ایران است که ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی کرمان و  اختصاص به بانوان خوش ذوق این منطقه دارد. این رودوزی زیبا بر روی پارچه های پشمی ضخیم که در اصطلاح شال نام دارد با نخ های ظریف رنگینی بیشتر از جنس پشم دوخته می شوند. طرح های زیبائی از جمله بته جقه سرو، ترنج و انواع گل ها و نقوش هندسی و اسلیمی بر روی پارچه های پشمی تقریبا بصورت پیوسته و گاهی جدای از هم شکل می گیرند. و البته هر نقش دارای معنا و مفهومی خاص است که ریشه در فرهنگ و اعتقادات مردم کرمان دارد.»

وی اضافه کرد «متاسفانه تاریخ دقیقی از پیدایش این هنر زیبا در دست نیست زیرا در برابر عوامل جوی آسیب پذیر بوده اما در برخی سفرنامه ها از جمله سفرنامه شاردون به دوره صفویه در کرمان اشاره شده است. یکی از قدیمی ترین پته های موجود مربوط به اواسط دوره قاجار بوده که بعنوان روپوش قبر شاه نعمت الله ولی در ماهان کرمان استفاده می شود این پته یکی از زیباترین و ظریف ترین نمونه ها از پته دوزی به شمار می رود. در مورد این نمونه باید به رنگ پارچه شال اشاره شود که کرم رنگ بوده و با نخ های پشمی الوان با ترکیبی از طرح بته جقه های مختلفی دوخته شده است. »

محمد طاهری تصریح کرد پته‌های کرمان در انواع مختلفی تولید می‌شوند و کاربردهای متنوعی دارند. از پته‌های بزرگ به عنوان روفرشی، سفره، پرده و روتختی استفاده می‌شود. نمونه‌های کوچکتر پته نیز به عنوان رومیزی، جلد قرآن، سجاده و کیف‌های دستی به کار می‌روند.

طاهری ضمن ابراز خرسندی از حضور در سومین جشنواره از افسانه تا اصالت گفت: پته کرمان نه تنها یک هنر دستی زیبا، بلکه نمادی از تاریخ، فرهنگ و هنر مردم کرمان است که توسط هنرمندان زبردست این منطقه، زنده و پویا باقی مانده است بنابراین امروزه تلاش‌های زیادی برای حفظ و ترویج هنر پته دوزی صورت می‌گیرد. برگزاری نمایشگاه‌های هنری، آموزش این هنر به جوانان و حمایت از هنرمندان محلی از جمله اقداماتی است که برای زنده نگه داشتن این هنر ارزشمند انجام می‌شود.

گفتنی است سومین جشنواره از افسانه تا اصالت از تاریخ 22 تا 25 خردادماه 1403 با حمایت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه حضرت معصومه (س) در موزه فرش ایران برگزار می شود.