اسامی بزرگان و چهره های ماندگار فرش خراسان

سایت اطلاع رسانی فرش ایران – کارپتور

آشنایی مختصر با برخی بزرگان و چهره های ماندگار فرش خراسان:

عمواوغلی: محمد کهنمویی مشهور به عمواوغلی، مهم ترین نام در میان اسامی مؤثر بر فرش مشهد است. وی از تولیدکنندگان صاحب نام تبریزی بود که در سال 1250 هجری قمری، وارد مشهد شد و ضمن تغییر شهرت خود از کهنمویی به عمواوغلی حرفه نساجی را رها کرد و به کار تولید و بافت قالی روی آورد. محمد عمواوغلی صاحب دو پسر به نام های عبدالمحمد و علیخان شد که هر دو فرزند او نیز در امر تولید قالی در مشهد به فعالیت پرداختند. استاد عبدالمحمد عمواوغلی (متوفی سال ۱۳۱۴ هـ.ش) در کنار بزرگان تولید و طراحی قالی ایران از چهره های انگشت شماری است که به هنر قالی بافی ارزش و اعتلای ویژه ای بخشید. او تولیدات خود را با مارک "عبدالمحمد عمواوغلی مشهد" عرضه می کرد.

وی به همراه برادرش علیخان عمو اوغلی (۱۲۷۱- ۱۳۳۶ هـ.ش)، در کارگاه های متعدد قالی بافی به کار پرداخت. بیشتر کارگاه های او در روستاهای محمودآباد از ییلاقات مشهد قرار داشت. استاد عبدالمحمد عمواوغلی در تهیه نقشه های منحصر به فرد و رنگ آمیزی مواد مورد استفاده در قالی بافی تبحری خاص داشت. علیخان کهنمویی تولیدات خود را با امضای "عمواوغلی" عرضه می کرد.

محمدابراهیم مخملباف: او از دیگر تجار و استادان جاودانه فرش مشهد است. مرحوم مخملباف نیز قالی های بسیاری برای مقامات دولتی تولید کرد. مخملباف دارای یک کارگاه متمرکز قالی بافی با 61 دار قالی در کنار منزل خود در مشهد، و 2 کارگاه کوچک هر یک با 4 دار قالی در همین شهر و طرقبه بود. وی تولیدات خود را با امضای " عمل مخملباف " عرضه می نمود.

غلامحسین مخملی (مخملباف): غلامحسین مخملباف و فرزندانش محمد مهدی و محمد رضا مخملباف فرش هایش با عبارت «مخملباف طبسی» شناخته می‌شد که بعد از فوت ابراهیم مخملباف، با کسب اجازه از خانواده اش، عبارت«م.مخملباف» را برای خود انتخاب می کند. وی در ایجاد و گسترش هنر قالی بافی در بیش از 30 روستای خراسان، فعالیت زیادی کرد.

عباسقلی صابر با امضای «صابر»

حاج علی خامنه ای: وی از بنیان گذاران قالی بافی معاصر مشهد و از اهالی آذربایجان است، سیسیل ادواردز در مشهد از نبودن وی و قالی های زیبایش اظهار تأسف می کند. حاج علی خامنه ای از سوی برادرش حاج قاسم خامنه ای در درخش به کار تولید قالی اشتغال داشت.

خلیل خدیوی: ابتدا به عنوان رفوگر کار خود را آغاز کرد و در این حوزه به مهارت بالایی دست یافت. سپس کار قالی بافی را با استادکاری در کارگاه های عمو اوغلی شروع کرد و از سال 1310 خورشیدی،به عنوان تولیدکننده فرش های زرباف به شهرت رسید.

غلامرضا اخوان نساج: با امضای «م.نساج» و «مشهد نساج»

محمود قاضی خانی: مراکز فعالیت وی بیشتر در روستاهای حومه مشهد همچون نوغان و محمدآباد بود. وی دارای 60 دستگاه دار قالی و کلیه فرش های تولید شده توسط او دارای مارک «قاضی خانی» بوده اند.

کاظم ششکلانی: او از اهالی آذربایجان است. وی نزد استاد خلیل خدیوی و در کارگاه های عبدالمحمد عمو اوغلی، کار بافندگی ورفوگری را انجام می داد. از سال 1321 خورشیدی،کار تولید قالی را به تنهایی آغاز کرد. تمامی فرش های وی از ابتدا تا به امروز دارای مارک «شش کلانی» بوده اند.

سید مصطفی سخاوتی: با امضای «سخاوتی»

محمدحسین غیوری: با امضای «غیوری»

حیدر کافی پور: از سال 1317 کار بافت و عرضه فرش را آغاز کرد و در سال های 1355 و 1356 دارای 200 قالی باف بود که در کارگاه متمرکز قالی بافی به تولید فرش اشتغال داشتند. تولیدات حیدر کافی‌پور با امضای «کافی» عرضه می شد.

شیخ غلام بورنگی: با امضای «مشهد عمل شیخ بورنگی»

عبدل مومنی

زرینه

شوشتری 

عباس نادری 

حسین درخشی و رضا درخشی 

احمد بزمی: متولد 1329 خورشیدی و دارای 6 فرزند است. وی از سن شش سالگی همراه مادر و دایی خود به مدت طولانی در کارخانه فرش صابر کار می کرد و روزی 16 ساعت کار می کرده است. در سال 55 اولین فرش پازیریک(کپی فرش پازیریک) حرم پیامبر، حرم امام رضا، موزه نادری، خیام نیشابوری، فردوسی و... توسط وی بافته شد.

طراحان معروف فرش در خراسان :

محمد حسین فخرالواعظین مهدوی: متولد 1310 و از اهالی کرمان است. پدرش « شیخ عبدالکریم مهدوی» نیز طراح فرش بود. او طراحی را در کرمان و نزد استادانی چون شبستری و موسوی خیامی آموخت و مدت 5 سال با شرکت سهامی فرش ایران در مشهد همکاری کرد و مدتی نیز در آستان قدس رضوی به کار پرداخت .محمد حسین مهدوی در سال 1335 خورشیدی،با شرکت فرش همکاری داشت و برای عمو اوغلی، صابر و مخملباف و حاجی فکور کار کرده است. تخصص او در طرح های لچک ترنج و گل و بوته و طرح های سنتی است. او در کار خود بدعت و تازگی دارد.

میرزا حسن طرحچی

علیپور

عبدالحمید صنعت نگار  (کوزه‌کنانی)

احمد بهبودی

احمد معروفی

احمد حسینی‌پور نوقانی

محمد شالبافان

حاج اسماعیل ایرانی

محمد حسینی(معروف به سید محمد)

علی اکبر طرح چی: فرزند «میرزا عباس طرحچی» معروف به «نگارنده» است. پدربزرگش حاج میرزا محمد طرحچی نیز در کار نقش قالی بوده و برای کارگاه های بزرگ فرش نقاشی می کرده است.

علی اصغر زورمند: کار طراحی را نزد خود و بدون داشتن استاد، فرا گرفت. طرح های وی بیشتر در شیوه های لچک ترنج و گل فرنگ هستند.

جعفر خرازی: در ابتدا در یک مغازه فرش فروشی به عنوان شاگرد کار می کرد. با توجه به علاقه زیاد، کار طراحی را با دیدن پشت فرش ها و انتقال آن روی کاغذهای شطرنجی، شروع کرد و به تدریج در کار طراحی مهارت یافت.