آموزش
آشنایی با عیوب فرش دستباف؛ شمشیری شدن فرش
سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور
شمشیری شدن فرش از عیوب مربوط به ابعاد عرضی قالی و مترادف با سرکجی است که، یا در ابتدا و یا در انتهای بافت فرش رخ می دهد و باعث سرکجی یا موج دار شدن آن می شود. وجه تسمیه آن بدین دلیل است که در برخی موارد لبه‌های عرضی فرش در بالا و یا پایین قوس و یا انحنایی پیدا کرده و به تیغه شمشیر تشابه دارد. در صورت بروز چنین حالتی، در اصطلاح گفته می‌شود فرش شمشیری شده است. در صورت بروز چنین آسیبی، رج‌های فرش در ناحیه‌ای مشخص و گاه در تمام فرش در یک سطح قرار نداشته و دارای انحنا می‌باشد. به عبارت دیگر رجشمار‌ها از پشت فرش حالت طبیعی و خطی ندارد. این عیب عموماً در فرش‌هایی که فاقد زیرسازی مناسب در بخش گلیم بافت و یا فاقد چوب مهار باشد، دیده می‌شود.
این عیب از روی فرش در حال بافت قابل تشخیص نیست و فقط با بریدن و از دار پایین آمدن فرش قابل تشخیص است. برای مثال ممکن است فرشی بر روی کار به دلیل کشش چله ها شمشیری به نظر رسد ولی بعد از بریدن قالی و برداشتن فشار چله ها به حالت عادی برگردد.
همچنین احتمال رخ دادن این عیب در قالی های ترکی باف بیش از فارسی باف است.
برخی دلایل ایجاد این آسیب:
چله کشی شل و نامناسب
عدم زیر سازی مناسب توسط چله کش
نامناسب بودن و منحنی بودن دستگاه بافت قالی
استفاده از تار و پود نامناسب
برای پیشگیری از بروز چنین آسیبی باید اقداماتی پیش از بافت فرش انجام داد. حتما باید پیش از آغاز به بافت فرش، تراکم چلهها در تمامی طول سردار و زیردار بررسی شود، به نحوی که از یکنواختی و پراکندگی یکسان برخوردار بوده و با رجشمار مورد نظر متناسب و یکسان باشد. همچنین از تسمه‌های چرمی و یا پلاستیکی، برای مهار چله‌های می‌توان استفاده کرد. نیاز به توضیحی است که در صورتی که عرض فرش زیاد باشد، باید دقت شود که تسمه در محل خود کاملا ثابت باشد. برای ایجاد ثبات در تسمه‌ها، میخ‌های کوچکی را در فواصلی منظم زیر تسمه کوبیده می‌شود. علاوه بر موارد مذکور، تعداد رج‌هایی که به گلیم بافت اختصاص دارند، باید متناسب با عرض فرش، به صورت راست، صاف و بدون کجی بافته شود. بدین دلیل پیش از شروع گلیم بافی باید از بافت‌های استوار زنجیره و ملیله استفاده کرد تا پایداری بخش گلیم بافت افزایش یابد.
منبع: پژوهشکده فرش کارایان
اگر این مطلب را می‌پسندید از طریق لینک‌های زیر در شبکه‌های اجتماعی به سایر علاقه مندان همرسانی کنید!
دیدگاه ها