ارغوان‌‌بافی، هنری که احیا شد

گلچین غلام‌ویسی با استفاده از ترکه‌های نازک درخت ارغوان، محصولاتی ارزشمند و زیبا خلق می‌کند و سعی در روشن نگاه داشتن چراغ این هنر اصیل دارد؛ او در فضایی کوچک، کارگاهی راه‌اندازی کرده، که آثار هنری متنوعی را در آن تولید می‌کند؛ به بهانه هفته صنایع‌دستی با حضور در کارگاه این بانوی صنعتگر و خوش‌ذوق کردستانی، در مورد چگونگی و شیوه فعالیتش به گفت‌وگو نشستیم. 

۱۴۰۱/۰۳/۳۱- سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور

از چه زمانی فعالیت در این رشته را آغاز کردید؟ 

حدود ۲۰ سال قبل این حرفه را نزد یکی از استادان برجسته که در بازار سنندج مشغول به‌کار بود شروع کردم، در ابتدا سبدهای دست‌ساز خود را برای فروش به کارگاه استاد می‌بردم، پس از آن تصمیم گرفتم کارآفرینی را آغاز و در این کار خودکفا باشم؛ بعد از مدتی با همکاری اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان سنندج مکانی را در عمارت حبیبی تحویل گرفتم و کارگاه خود را راه‌اندازی کردم. 

توضیحات مختصری در مورد این هنرتان بفرمایید. 

ارغوان، درختی از گونه خودرو در مسیر رودخانه سیروان استان کردستان است، که به‌راحتی با ناملایمات آب و هوایی سازگار می‌شود و گرما و خشکی را تحمل می‌کند؛ محصولات و از جمله سبدهایی که به‌وسیله ترکه‌های این درخت بافته و تولید می‌شود تا ۷۰ سال عمر می‌کند و از بین نمی‌رود. 

از چه ابزاری برای تولید این محصول استفاده می‌کنید؟ 

برای تولید محصولات ترکه‌های چوب را در مناطقی که درخت ارغوان یافت می‌شود تهیه و برای مدتی این ترکه‌ها را در آب و در محیطی مرطوب قرار می‌دهیم تا آماده کار شوند و انعطاف‌پذیری بیشتری پیدا کنند. بعد از منعطف شدن، از آن‌ها در ساخت سبدها که معمولا به‌صورت دایره و یا بیضی هستند استفاده میکنیم. 

معمولاً روی چه نوع کالاهایی تمرکز می‌کنید و سفارش می‌گیرید؟ 

در گذشته که ظرف‌های پلاستیکی راهشان را به خانه‌ها باز نکرده بودند از این سبدها برای خشک کردن میوه‌های تابستانی، آبکش کردن برنج، جای نان، جای میوه و… استفاده می‌کردند؛ ولی در حال حاضر بنا بر سلیقه مشتری این سبدها به‌صورت سبد جای میوه، انواع شکلات‌خوری، جای آجیل، گلدان، سبدهای دو طبقه و سه طبقه و…تولید می‌شود. 

آیا مانعی برای فعالیت بانوان علاقه‌مند به این صنعت وجود دارد؟ 

به‌نظر بنده اگر بانوان با علاقه و قدرت به‌دنبال اهداف خود بروند هیچ دلیلی نمی‌تواند مانع فعالیت و پیشرفت آن‌ها شود. 

آیا در زمینه دیگری هم فعالیت دارید؟ 

بله بنده در کنار این کار، به حرفه قالی‌بافی مشغول هستم، همچنین در زمینه آموزش ارغوان‌بافی هم فعالیت دارم و تاکنون توانسته‌ام در کارگاه‌های خصوصی به ۷۰ نفر از علاقه‌مندان به این رشته هنری، آموزش بدهم. 

موفقیت را چگونه توصیف می‌کنید و دلیل موفقیت خود را در چه می‌بینید؟ 

هر فرد موفقی برای رسیدن به هدفش همواره انگیزه، پشت‌کار، اراده و ادامه دادن به مسیر، بدون خستگی و با تلاش بی‌وقفه را تجربه کرده‌است؛ بنده نیز در آغاز کار و با وجود تمام مشکلات و نبود حمایت‌ها، مختصر آورده‌ای را برای طرح تدارک دیدم و خوشبختانه توانستم با حمایت‌های همسرم و با برداشتن گام‌های هدفمند در این مسیر، محصولات خود را در کردستان و استان‌‎هایی از سراسر کشور عرضه و موفقیت‌های لازم را در این زمینه کسب نمایم. 

محصولات تولید شده چطور وارد بازار فروش می‌شوند؟ 

تا قبل از شیوع کرونا از نظر فروش محصولات دغدغه خاصی وجود نداشت ولی با شیوع این ویروس منحوس و برگزار نشدن نمایشگاه عرضه و فروش محصولات، استقبال از خرید نیز کاهش یافت، البته در سال‌جاری با حضور در نمایشگاه‌های متعدد در کردستان و استان‌های دیگر و بهره‌مندی از فضای مجازی، توانستم محصولات خود را معرفی و به‌فروش برسانم. 

استقبال از تولیدات شما چگونه است؟ 

خوشبختانه سبدهای بافته شده با ترکه‌های نازک ارغوان، همچنان محبوبیت خود را در بین کردستانی‌ها حفظ کرده است و مردم با گرایش به سمت و سوی این مصنوعات چوبی و نگاه‌های تحسین برانگیزشان ما را به ادامه کار و فعالیت بیشتر تشویق می‌کنند. 

چه توصیه‌ای برای علاقه‌مندان به این هنر دارید؟ 

ارغوان‌بافی یک فن و هنر و گزینه مناسبی برای اشتغال خانم‌های خانه‌دار است؛ اگر در این زمینه علاقه و پشتکار وجود داشته باشد می‌توانند با یادگیری این هنر صنعت، کسب و کاری برای خود راه‌اندازی کنند. 

و سخن پایانی…؟ 

ضمن قدردانی از حمایت‌های اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کردستان و شهرستان سنندج و همچنین اتحادیه صنایع‌دستی برای صدور مجوز، پرداخت تسهیلات و از همه مهم‌تر واگذاری مکانی با هزینه بسیار کم برای راه‌اندازی این کارگاه، امیدوارم بتوانم با پشتیبانی و همراهی متولیان، با قوت و قدرت بیشتر در این راه قدم بردارم.