گزارش
درگذشت امین‌الله رشیدی؛ طراح فرش ایرانی و آخرین بازمانده روزگار ترانه‌های مردمی
هنر نقاشی و طراحی فرش، اولین هنری بود که توجه امین الله رشیدی را به خود جلب کرد. ایشان از طراحان شرکت سهامی فرش ایران نیز بوده‌اند.
امین‌الله رشیدی، خواننده و ترانه‌سرایی که آثارش در خاطره اهل موسیقی نقش بسته است روز جمعه بیستم مهرماه در ۹۹ سالگی درگذشت و بلافاصله جامعه هنردوست ایران در شبکه‌های اجتماعی یادش را زنده نگاه داشتند و به او ادای احترام کردند. افسانه رشیدی، دخترش نیز اعلام کرد که پیکر او برای تحقیقات به دانشگاه علوم پزشکی ایران اهدا خواهد شد و از این رو مراسم تشییع برایش برگزار نخواهد شد.
سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور
امین‌الله رشیدی در روز چهارم اردیبهشت ۱۳۰۴ در روستای راوند کاشان دیده به جهان گشود. پدرش کشاورز و مادرش دختر ادیب بیضایی کاشانی شاعر بود که به همین واسطه ذوق سرودن در سر داشت. در واقع مادراو از بستگان سیاوش بیضایی، آهنگساز و بهرام بیضایی نمایش‌نامه‌نویس و کارگرادن شهیر ایرانی است.
در چهارماهگی به همراه خانواده به کاشان نقل مکان کردند، تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در همین شهر گذراند و همزمان نقاشی قالی ایرانی را از محمددبیر الصنایع و حسن نقش‌پور اراکی آموخت که از استادان به نام زمان خویش بودند.
در ایامی که مراحل طراحی و نقش‌نگاری قالی را فرامی‌گرفت استاد نقش‌پور که موسیقی‌دان هم بود و تار می‌نواخت، امین‌الله را با ردیف‌های موسیقی ایران آشنا کرد، اما نیازهای مادی به ویژه مانع از آن بود که در رشته هنر مشغول به کار شود در نتیجه بعد از پایان تحصیلات متوسطه به استخدام یکی از دفاتر اسناد رسمی کاشان درآمد.
منبع تصویر،Aminollah Rashidi
توضیح تصویر،از راست به چپ: سلیمان اکبری، پرویز شهبازی، امین‌الله رشیدی و منوچهر لشگری
ادامه یادگیری موسیقی در تهران و شروع کار در رادیو
۱۵ ساله بود که در چهارم اردیبهشت ۱۳۱۹، رادیو تهران شروع به فعالیت کرد و امین‌الله رشیدی همواره این همزمانی را با ولادتش به فال نیک گرفت، شاید از همین روست که در سال ۱۳۲۵ وقتی به تهران منتقل شد اولین اولویت خود را ادامه یادگیری موسیقی قرار داد.
۲۱ ساله بود که از راه شنیدن صفحات گرامافون و خوانندگان آن زمان رادیو با موسیقی دستگاهی ایران بیشتر آشنا شد و در کلاس‌های شبانه هنرستان موسیقی که در مکان تالار وحدت کنونی برگزار می‌شد ثبت‌نام کرد. اصول نت خوانی را پیش موسی معروفی و مسعود معارفی یاد گرفت و تئوری آواز را نزد دکتر مهدی فروغ در همان هنرستان آموخت.
در واقع امین‌الله اولین خواننده ایرانی است که به مدد اصول نت‌خوانی و نت‌نویسی، آهنگ‌هایی را که می‌ساخت بدون استفاده از ساز بروی کاغذ می‌نوشت.
سه سال به این ترتیب گذشت و در سال ۱۳۲۸، موسی خان معروفی او را به علی‌محمد خادم میثاق، رهبر یکی از ارکسترهای رادیو تهران معرفی کرد. در آن زمان امین‌الله ۲۴ ساله بود و فعالیت موسیقایی خود را در رادیو آغاز کرد و اولین ترانه خود را با نام «رنج جدایی» خواند که از آثار آقای معروفی بود و در آواز افشاری ساخته و از رادیو پخش شد.
امین‌الله رشیدی در سال ۱۳۳۶ خورشیدی، با دختری اهل کاشان ازدواج کرد که حاصل آن یک دختر و پسر به نام‌های افسانه و صبا است.
منبع تصویر،Aminollah Rashidi
توضیح تصویر،امین‌الله رشیدی ۲۱ ساله بود که از کاشان به تهران آمد و در کلاس‌های شبانه هنرستان موسیقی ثبت نام کرد
خلق آثاری در مرز میان سنت و نوگرایی
در شب‌های جمعه آن زمان از ساعت هفت‌ونیم برنامه موسیقی ارتش از رادیو تهران پخش می‌شد. امین‌الله نیز با این برنامه همکاری داشت و در ارکستری به سرپرستی علی تجویدی، موسیقی‌دان برجسته و آهنگساز و نوازنده ویولون همکاری داشت و همزمان در چند برنامه رادیویی به سرپرستی محمد بهارلو، نوازنده و استاد موسیقی شرکت کرد.
همکاری امین‌الله با این برنامه‌ها پیوسته ادامه داشت تا اواخر سال ۱۳۴۴ که در آستانه ۴۰ سالگی قرار داشت و ترجیح داد که با کناره‌گیری از رادیو به فعالیت‌های دیگرش بپردازد.
در زمان فعالیت در رادیو تهران او حدود ۱۲۰ آهنگ ساخت؛ شعر برخی از ساخته‌هایش سروده خودش است مانند «ترانه دریا»، اما آهنگسازی او بیشتر بر روی اشعاری است از تورج نگهبان، بیژن ترقی، مهرداد اوستا، فریدون مشیری، رضا ثابتی، نظام فاطمی، ابوالقاسم حالت، نواب صفا، عبدالله الفت و پرویز وکیلی.
اغلب ساخته‌های امین‌الله رشیدی توسط ارکسترهای شماره ۱ و ۲ رادیو ایران اجرا شده‌اند که از نوازندگی و همکاری حبیب‌الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، عباس شاپوری، محمد میرنقیبی، انوشیروان روحانی، ولی‌الله البرز و دیگران برخوردار بود.
سبک او در این آثار چرخشی میان آوازهای مردمی و موسیقی دستگاهی ایران بود یا به عبارتی مرز میان سنت و نوگرایی و یا به قول خودش: «حد وسط».
آقای رشیدی در این‌باره می‌گفت: «اگر این میانه‌روی و اعتدال در تمام امور دنیا جاری بود چهره جهان و زندگی خیلی زیباتر و مطبوع‌تر از آنچه تاکنون هست می‌بود.»
منبع تصویر،Kambiz Bagheri
توضیح تصویر،بلافاصله بعد از خبر درگذشت آقای رشیدی، جامعه هنری ایران در شبکه‌های اجتماعی یادش را زنده نگاه داشتند و به او ادای احترام کردند
شاعری و نویسندگی در کنار موسیقی و آخرین حضور بر صحنه
او در شاعری و نویسندگی و نقد نیز دستی داشت و مقالاتی از او در مطبوعات به چاپ رسیده که آخرین آن‌ها نقدی است بر کتاب شعر نو، از آغاز تا امروز، تألیف محمد حقوقی از انتشارات مؤسسه فرانکلین که در شماره ۱۰ سال ۵۲ مجله وحید چاپ شده است.
سفرنامه‌ای به نام «از کاشان تا کاناری» در سال ۱۳۷۲ از او چاپ شده است، در سال ۱۳۸۱ کتاب «عطر گیسو» (خاطره‌ها و نغمه‌ها) را توسط انتشارات عطایی تهران منتشر کرد و سومین کتاب وی به نام «ایران در رهگذر زمان» در سال ۱۳۹۰ به چاپ رسید.
امین‌الله رشیدی از دهه هفتاد شروع به انتشار آثار خود به صورت کاست و در ادامه سی دی کرد که شامل آلبوم‌های: «دلم تنگ است»، «افسونگر»، «من عشقم»، «عطر گیسو»، «چشم شب» و «بخت گمشده» هستند.
همچنین دو اثر برجسته او به نام «دریا» با چندصدایی امیر ملوک‌پور برای ارکستر سمفونیک و گروه کر و «کیستم من» با چندصدایی جمال‌الدین منبری در دو شکل که اولی برای ارکستر سازهای ملی و دومی برای ارکستر ملی است، به اجرا و ضبط رسید که هر دو را آقای منبری خوانده است.
او آخرین بار در سال ۱۳۹۵ با همراهی ارکستر رامشه به روی صحنه رفت و خواند.
اگر این مطلب را می‌پسندید از طریق لینک‌های زیر در شبکه‌های اجتماعی به سایر علاقه مندان همرسانی کنید!
دیدگاه ها