گره مشکلات بر تاروپود فرش دستباف

سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور

متاسفانه صادرات فرش دستباف ایران نیز در یک سال و نیم اخیر به پایین‌‌ترین سطح خود رسیده است و در بخش تامین مواد اولیه مصرفی فرش دستباف نیز نابسامانی‌های زیادی ایجاد شده که این موضوع شرایط نارضایتی و عدم اطمینان تولیدکنندگان فرش دستباف را به ویژه در زمینه کیفیت و قیمت مواد اولیه فراهم آورده است.

همچنین به دلیل عدم وجود مراکز عرضه‌ مواد اولیه استاندارد مشکلاتی ایجاد شده که در نهایت به برند فرش ایران در مرحله صادرات لطمات جبران‌ناپذیری وارد خواهد کرده است.

در بخش صادارت فرش دستباف نیز واقعیت این است که فرش ایرانی با قیمتی بسیار بالاتر از نمونه‌های دیگر کشورها به بازار جهانی می‌‌رسد و این خود به دلایلی ازجمله گرانی مواد اولیه که اغلب وارداتی نیز هستند و البته نیروی کار ارزان‌‌تر در کشورهای رقیب برمی‌گردد. بالا رفتن نرخ ارز هزینه خرید مواد اولیه را افزایش داده و تورم و گرانی باعث افزایش دستمزد بافندگان شده است. هرچند این قشر هنوز هم از محروم‌‌ترین اقشار کشور محسوب می‌شوند.

اما قیمت بالاتر تنها عامل کاهش صادرات نیست. شرایط خاص بین‌المللی درهای صادرات را بر روی بسیاری از کالاهای ایرانی بسته و واقعیت این است که تحریم‌های اقتصادی عرصه را برای صادرکنندگان تنگ کرده و بازارهای خارجی را به روی آنها بسته است. در این خصوص شرایط دشوار بانکی، ضرورت بازگرداندن ارز و قوانین دست و پاگیر آن، افزایش نرخ حمل‌‌ونقل و قیمت مواد اولیه و کاهش تقاضا، مواردی است که خرید فرش دستباف ایرانی را که تقاضای زیادی در همه کشورهای دنیا داشته از چشم انداخته است.

تامین مواد اولیه، مهمترین مشکل قالیبافان

متاسفانه در حوزه تامین و توزیع مواد اولیه مصرفی فرش دستباف نابسامانی‌‌های زیادی وجود دارد که این موضوع موجبات تقلب، نارضایتی و عدم اطمینان تولیدکنندگان فرش دستباف را به ویژه در زمینه کیفیت و قیمت مواد اولیه فراهم آورده است.

در همین زمینه البته رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف تهران معتقد است هنوز هم میل به خرید فرش ماشینی در اکثر کشور‌‌های جهان وجود دارد. اما نبود تبلیغات مناسب در کشورهای اروپایی که خریدار فرش ایرانی هستند یک از دلایل کاهش صادرات فرش دستباف است به صورتی که به علت نبود تبلیغ و بازارسازی مناسب، بازارهای اروپایی را تقریبا از دست داده‌ایم.

کارشناسان معتقد‌اند تقاضا به خرید فرش ماشینی در اکثر کشورهای جهان افزایش پیدا کرده است رقبی برای فرش دستبافت ایران شده است به صورتی  که در کشور هند، فرش‌ها روبات‌بافت جای نیروی انسانی گره می‌زند و مراحل بافت را سریع‌تر و ارزانتر انجام می‌دهند.

کاهش شدید قیمت فرش دستباف ایرانی در بازار جهانی

همچنین میزان قاچاق فرش به کشور و مشکلاتی که برای تولیدکنندگان داخلی به وجود آورده است.‌برخی از فرش‌های دستباف، مانند فرش‌های دستباف ترکمن از مرزهای افغانستان به بازار داخلی ما قاچاق می‌شوند و تولیدکننده فرش به دلیل قیمت پایین فرش توان رقابت با این کالاها را ندارد.

 در این شرایط صادرکننده فرش نیز به سبب افزایش قیمت ارز و مقدار دستمزد کم کارگران برای تولید فرش، دیگر قیمت خرید چند سال قبل را پرداخت نمی‌کند. به عنوان مثال فرش ۶ متری بافت تبریز چند سال قبل به قیمت بیش از 200 میلیون تومان در مقاصد صادراتی به فروش میرسد اما در حال حاضر قیمت این نوع فرش به کمتر 100 میلیون تومان رسیده است.

یکی از مشکلات صادرکنندگان حوزه فرش مربوط به فروش ارز در سامانه نیما است. یک نکته توسط مقامات سیاستگذار درباره صادرکنندگان لحاظ نشده و آن این مهم است که فرش صادراتی ما امکان دارد سه تا چهار سال فروش نرود، بنابراین نباید از صادرکننده به صورت آنی توقع ارائه ارز در سامانه نیما را داشته باشند.

 در همین حال دیگر فعالان و کارشناسان این صنعت نیز درباره اقدامات لازم برای گسترش زیرساخت‌‌های تولید فرش دستباف تاکید می‌کنند در حوزه گسترش زیرساخت‌‌ها نیز باید اقداماتی صورت گیرد که مهم‌ترین آن مربوط به بیمه و تسهیلات قالیبافان و تولیدکنندگان است.