تولید تنها راه توسعه هنر دستبافته‌های ایرانی نیست!

سوای از این واقعیت که رواج کتاب و کتابخوانی رابطه مستقیمی با فرهنگ عمومی جامعه و توسعه همه‌جانبه آن دارد، آگاهی از پیشینه، راه طی شده، روندهای شکلگیری و بالندگی هر پدیده‌ای برای علاقمندان و فعالان آن حوزه امری ضروری و گاه ناگزیر است.

در کنار مطالعه و ارتقاء سطح دانش عمومی، مطالعه پیرامون موضوعات تخصصی و یا مرتبط با کسب و کار هم بازار پر رونقی دارد. آمار بالای مطالعه، دستاورد دیگری نیز دارد و آن رونق بازار نشر است. بازار نشر نیز خود به عنوان پشتیبان جدی تحقیق و پژوهش، امکان و بستر تلاش پژوهشگران را فراهم می‌آورد و همین امر در ادامه بطور طبیعی رشد سطح دانش عمومی و تخصصی را موجب می‌گردد.

بازار نشر در حوزه تخصصی فرش و دستبافته‌ها، بازاری بسیار شکننده، ضعیف و دور از انتظار است. هنر قالیبافی در این سرزمین سابقه‌ای بسیار طولانی دارد، تا آنجا که فرش ایرانی یکی از مولفه‌ها و ویژگی‌های شناخته شده کشور و مردم آن در جهان است. پیوند نزدیک اقوام مختلف ایرانی با دستبافته‌ها و فراوانی و تعدد مراکز قالیبافی تا آنجاست که برخی بزرگنمایی کرده و ادعا دارند که معیشت قریب ده درصد از مردم کشور به تولید، عرضه و تجارت فرش وابسته است.

تولید و عرضه هر کالایی از جمله فرش نیازمند شناخت صحیح و کامل تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان از چیستی، چرایی و چگونگی آن است. این شناخت برای دستاندرکاران به سادگی از طریق کتاب قابل دستیابی است.علاوه بر ایشان خریداران و مصرف‌کنندگان فرش و دستبافته‌ها نیز در صورت آشنایی با زوایای تاریخی، فرهنگی و هنری این محصول ملی، رغبت و تمایل بیشتری به خرید فرش دستباف نشان خواهند داد.

در حال حاضر تعداد عناوین کتاب‌های تخصصی فرش بسیار کم و تیراژ کتاب‌های محدود منتشر شده نیز بسیار اندک است. تولیدکنندگان و عرضه کنندگان فرش دستباف در معرفی کتاب و تشویق همکاران و مشتریان به مطالعه بیشترین سهم را دارند. ولی متاسفانه جای کتاب‌های تخصصی فرش در دفتر، کارخانه، کارگاه، مرکز تجارت و صادرات فرش و از آن تاسف‌بارتر کتابخانه مراکز آموزشی خالی است. متولی فرش کشور نیز به هزار و یک دلیل! که عدم درک صحیح مدیریت از مهمترین آن است، به این موضوع بی‌توجه است.

جای بسی تعجب و تاسف است که در کشوری با این حجم از فعالیت در تولید و عرضه فرش، تا این اندازه شاهد تیراژ اندک کتاب‌های تخصصی هستیم. نقش کتاب در چرخه فرش دستباف کشور مورد بی‌مهری و بی توجهی همه ما قرار گرفته و آینده این بخش را بطور جدی تهدید کرده و می‌کند. بیایید سهم و نقش خود را در این مهم ایفا کنیم.

بد نیست بدانیم؛ سرانه مطالعه در ایران 13 دفیفه است. این در حالی است که سرانه مطالعه در  ژاپن 92 دقیقه است. کسی میداند چرا ژاپن به عنوان کشوری که از نفت و ذخایر زیرزمینی بی بهره است چطور یکی از قطب های مهم صنعت و تکنولوژی شده است؟!

علیرضا قادری