فرش بختیاری؛ نماد فرهنگ این قوم

علیرضا جیلان درخصوص ویژگی‌های فرش دستبافت چهارمحال و بختیاری، اظهار کرد: در استان ۱۰۰ هزار بافنده فرش وجود دارد و جزو استان‌هایی است که از نظر تعداد بافندگان فرش از جایگاه مناسبی برخوردار است همچنین اکثر بافندگان موجود در استان بانوان هستند درصورتی که در بسیاری از مناطق ایران مردان نیز به بافندگی فرش مشغول هستند.

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری، افزود: در استان چهار سبک بافت وجود دارد اولین نوع، سبک بختیاری است که شامل نقشه‌های چالشتری هستند که در شهرکرد و مناطق مختلف بافته می‌شوند و ویژگی‌های خاصی دارند، دومین نوع نیز سبک یلمه است که در شهرستان بروجن بافته می‌شود و دارای مواد و مصالح گوناگونی است.

وی ادامه داد: سومین سبک قالی بافی موجود در چهارمحال و بختیاری گبه‌بافی است که معمولا در شهرستان اردل بافته می‌شود آخرین سبک موجود نیز سبک سفارشی است که در شهرستان لردگان بافته می‌شود و در آن به سبک‌های نایین، قشقایی، ذهنی‌بافی، ابریشم‌بافی و... پرداخته می‌شود البته سبک‌های بیان شده در قسمت‌های مختلف استان بافته می‌شوند و شهرستان‌های بیان شده درحقیقت مراکز بافت سبک موردنظر محسوب می‌شوند.

جیلان عنوان کرد: سبک بافت قالی که چهارمحال و بختیاری با این سبک شناخته شده است و در بازارهای داخلی و جهانی مشتری و طرفداران ویژه‌ای دارد سبک بختیاری است که به دلیل اینکه تمرکز بافت این نوع در چالشتر قرار دارد دارای نقشه‌ها و ابعاد چالشتری است.

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری، اضافه کرد: فرش بختیاری در سال ۱۳۹۶ ثبت جهانی شد بنابراین در تمامی دنیا شناخته شده است و در کشورهایی مانند آمریکا، آلمان، ژاپن، چین، کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس و... استقبال خوبی از فرش بختیاری صورت گرفته است و دارای مشتری است همچنین فرش یلمه به ثبت ملی رسیده است و باید تلاش لازم برای ثبت جهانی این سبک از بافت فرش نیز صورت گیرد که نیازمند انجام برخی فعالیت‌ها است که درحال پیگیری هستند.

وی یادآور شد: درصورتیکه سالانه نیمی از تعداد بافندگان فرش موجود در چهارمحال و بختیاری مشغول به کار باشند و اگر هر بافنده در طول سال حدود ۴ متر مربع بافت فرش انجام دهد به بافت ۲۰۰ هزار متر مربع فرش منتهی می‌شود.

جیلان تصریح کرد: در بافت فرش‌های چهارمحال و بختیاری مواد جوهری و شیمیایی مصرف نمی‌شود بلکه از رنگ‌زاهای طبیعی، پشم گوسفند و نخ پنبه استفاده می‌شود یعنی درحقیقت برای بدن انسان مفید است و دارای مضرات مواد شیمیایی نیست و به دلیل داشتن این ویژگی بارز دارای خریداران خاصی است همچنین فرش‌های دستبافت موجود در استان مانند فرش بختیاری به دلیل داشتن تراکم در بافت و نوع بافت آن‌ها دارای استحکام بالایی هستند و بیشتر از ۵۰ تا ۶۰ سال عمر آن‌ها است و می‌توان از آن‌ها به عنوان یک زیرانداز هنرمندانه استفاده کرد.

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری، با بیان اینکه برخی فرش‌های دستبافت تنها جنبه صادراتی دارند و در بازارهای خارجی خریدار دارند،گفت: فرش‌های دستبافت استان به دلیل استحکام بالایی که دارا هستند و به کار رفتن مواد و مصالح طبیعی در بافت آن‌ها همچنین دارا بودن رنگ و نقش‌های متنوع و زیبا در بازار داخلی ایران نیز دارای طرفداران و خریداران بسیاری هستند.

وی افزود: فرش بختیاری به دلیل مواد و مصالحی که در بافت آن استفاده می‌شود و همچنین با توجه به مدت زمان بافت آن‌ها نسبت به سایر فرش‌های موجود در کشور دارای قیمت پایینی است درصورتی که این فرش ارزش و کیفیت بالایی دارد و این موضوع نیز یکی دیگر از دلایل استقبال بالا از خرید این نوع فرش در بازار داخلی کشور است.

جیلان ادامه داد: حدود شش تا هفت سال گذشته و پیش از اینکه تحریم فرش به صورت جدی اعمال شود حدود ۸۰ درصد از تولیدات فرش چهارمحال و بختیاری دارای قابلیت صادرات بود البته این میزان صادرات در عمل صورت نمی‌گرفت اما این قابلیت وجود داشت و این موضوع نیز به دلیل ویژگی‌های منحصربفرد فرش‌های دستبافت استان بود البته آمار صادرات نیز در این سال‌ها آمار مناسبی بود اما به دلیل اینکه صادرات از گمرکات داخلی استان انجام نمی‌شد و توسط برخی تاجران خارج از استان صورت می‌گرفت آمار دقیقی از میزان صادرات در دست نیست.

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری، عنوان کرد: بنابراین فرش دستبافت که بدون هیچگونه عیب و ایرادی بافته شود پیش از اتمام کار بافت آن دارای خریدار است اما فروش برخی فرش‌ها به دلیل داشتن نقشه نامناسب و یا بی‌دقتی در بافت در تنگنا قرار می‌گیرد اما فرش سالم و بدون عیب که با اصول فنی بافته شود طرفداران بسیاری دارد.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین نکته‌ای که از اهمیت بالایی برخوردار است و لازم است به آن دقت شود تهیه نقشه مناسب و مواد و مصالح با کیفیت است زیرا درحال حاضر نیز با وجود مصالح طبیعی با کیفیت بالا اما مصالح غیرطبیعی نیز از سایر استان‌ها به بازار وارد شده که دارای کیفیت مطلوبی نیستند و بافندگان باید به این موضوع توجه داشته باشند.